Hastalık, hava durumu, ölüm oranı, ekonomik kriz, trafik kazası, eğitimde başarı oranlarını önceden tahmin eden ve öğrenen bilgisayarlar hayatımızı değiştiriyor. IBM Watson öğrenen bilgisayarların en yeteneklilerinden biri. Watson sosyal projelerde olduğu gibi şirketler tarafından da kullanılıyor. Tanıtım ve sosyal sorumluluk projeleri IBM Watson'ın şöhretinin sosyal alanlarda artmasını sağlıyor. Aklımıza "Yemek Sepeti verilerinden hangi ilde ne kadar şekerli yiyecek tüketen insan olduğu bilgisine ulaşarak, şeker hastası risk haritası bulunabilir mi?" sorusu geliyor. Bunun gibi hastalık riski haritaları ile Sağlık Bakanlığı şehir hastanelerinin yeri veya uzman doktor ihtiyacı belirlenebilir. Peki, Watson'u bu kadar akıllı yapan şey nedir? Ben de bu soruyu işin başındaki insana sormak istedim. Tamamen kurguladığımız bir olayı IBM akıllı dev bilgisayarı iş birimini yöneten Jay Bellissimo'ya sorduk. Bellissimo, verilerin bize pek çok konuda riskleri öngörebileceğini Watson'un bu konuda pek çok projesinin olduğunu söylüyor.
EĞİTİM VE SAĞLIĞA ÇÖZÜM
Bellissimo sağlık konusunda daha çok veriye sahip olduğunu belirterek insanların doğal dillerini her gün daha iyi anladığını söyledi. Bellissimo, sözlerine şöyle devam etti: "Watson hiçbir şeyi unutmaz. İnsanın doğal dilini daha iyi anlıyor. Verileri analiz ederek daha çok çözüm buluyor. Göğüs kanserini çözümlemek için 2 yıl öncesine göre daha çok veriye sahibiz. Bir gayrimenkul şirketinde çalışan insana daha fazla veri sağlayabiliriz." Bellissimo, yine eğitim sisteminin insanları daha iyi tanıyarak çözülebileceğini örnekleriyle anlatıyor: "Güney Afrika'da ve farklı ülkelerde eğitim sisteminin çözümü için çalışıyoruz. 200'den fazla üniversite ile bilişsel eğitimi araştırıyoruz."
Watson büyücü mü? Nasıl biliyor?
Önce bir kavramı aklımıza vidalayalım. Kognitif yani bilişsel bir şeyi bağlantılı verileri kullanarak önceden tahmin etmek ve öğrenmek üzere kullanılan teknolojiler. Yani Watson herşeyi bilmesinin sebebi büyücü olmasından dolayı değil, var olan verileri sürekli analiz ederek bağlantılı veriler üzerinden yeni çıkarımlar yapmasından kaynaklanıyor. Watson bu şekilde şirketlerin veya toplumların başlarındaki dertleri çözmek için kullanılıyor. Bulut üzerinde çalışan sistem; yüksek veri hacimlerini analiz ediyor, doğal dilde bulunan karmaşık soruları yanıtlıyor ve kanıta dayalı yanıtlar öneriyor. Watson, sürekli olarak öğrenip, zaman içinde önceki etkileşimlerden bilgi ve değer oluşturuyor. Her bireyin dijital dünyada bir iz, yani bir 'veri' bırakması gibi, artık nesneler de dijital dünyanın parçası oluyor. Nesnelerin İnterneti diye isimlendirdiğimiz bu süreçte de birçok veri oluşuyor. Doğal kaynakların işlenmesi nasıl onlara değer katıyorsa, verilerin de işlenmesi gerekiyor ve ham verilerin iş için anlamlı bir bilgiye dönüşmesi gerekiyor.
Veri toplayan nesneler artıyor
Küresel ekonomideki dönüşümler nedeniyle hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde rekabet giderek keskinleşiyor. Gelişmeleri önceden görüp önlem almak, yaratıcı çözümler geliştirmek için daha fazla veri analizi yapmak ve anlamlı tanımlar getirmek şart. Akıllı telefonlar, sensörler, nesnelerin interneti (IoT) ve daha birçok teknolojik yenilik hem bireyleri hem de kurumları tanımak için kullanıyor. Artan çağrı merkezi aramalarında akıllı çözümler bulmadan başa çıkmak neredeyse imkânsız. Öğrenen bilgisayarlar her aşama için daha çok çözüm üretiyor.
Kansere çözüm arıyor
IBM Watson, doktorların daha doğru kanser tedavileri uygulamalarına yardımcı oluyor. IBM Watson sayesinde Quest Diagnostics, ABD'deki kanser tedavilerinin yüzde 70'ini uygulayan onkologlarla birlikte çalışabiliyor. Doktorlar mevcut araştırmalardan daha hızlı öngörü elde edebiliyorlar. Kuzey Carolina Üniversitesi araştırmacıları, kanser hastalıkları ilerlemiş olan hastalar için yeni tedavi seçenekleri belirlenmesinde Watson ile çalışıyorlar.