ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Cenevre'deki Intercontinental Otel'de üç gündür devam eden Suriye'nin kimyasal silahlarının denetlenmesi konusunda yaptıkları görüşmelerin ardından basın toplantısı düzenlediler.
Bakan Kerry, Suriye'nin kimyasal silahlarının denetlenmesi konusunda altı maddelik bir plan üzerinde anlaşma sağladıklarını bildirdi. Kerry'nin açıkladığı plan, Suriye'nin kimyasal silahlarının kimyasal silah uzmanları tarafından denetlenmesinin yanı sıra yok edilmesini de kapsıyor.
Bu plana göre, kasımdan önce uzmanların çalışmalarına başlaması gerektiğini belirten Kerry, planın uygulanmaması halinde yaptırımlarının BM Şartı'nın 7. bölümü çerçevesinde olacağını söyledi.
"Suriye'nin, 1 hafta içinde elindeki kimyasal silahların detaylı listesini bildirmesini istiyoruz"
Bakan Kerry, Rusya ve ABD'nin bugün anlaşmaya vardıkları planın çerçevesini altı maddeyle çizdi. İlk olarak, Esed rejiminin sahip olduğu kimyasal silahların miktarını ve tipini ortaya koyduklarını, bunların uluslararası toplum tarafından denetlenmesi gerektiği konusunda anlaştıklarını söyledi.
Belirli bir zaman çizelgesi belirlediklerini dile getiren Kerry, ABD ve Rusya'nın, Suriye'nin kimyasal silahlarının bir an önce ve güvenli bir şekilde ortadan kaldırılmasını istediğini bildirdi.
Kerry, "Biz, Suriye'nin 30 gün içinde değil, bir hafta içinde elindeki kimyasal silahların kapsamlı ve detaylı listesini bildirmesini istiyoruz" dedi.
"Olağanüstü prosedürler uygulanmasına karar verdik"
Bakan Kerry, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi prosedürlerinin, üzerinde uzlaştıkları çerçeve anlaşmanın önemli bir unsurunu oluşturduğunu belirterek, "Kimyasal Silahlar Sözleşmesi çerçevesinde fakat olağanüstü prosedürler uygulanmasına karar verdik" dedi.
Hesap verilebilirlik çerçevesinde ise Kerry, Suriye'nin, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'ne ve onun personeline Suriye'deki her yeri bir an önce denetleme hakkı vermesini istediklerini bildirdi.
Suriye'deki tüm kimyasal silahların, silahları başka bir ülkeye götürme dahil, tamamıyla ortadan kaldırılması konusunda da Lavrov ile anlaştıklarını belirten Kerry, bu konunun metodolojisi konusunda da ek bir anlaşma imzaladıklarını kaydetti.
Bugün vardıkları anlaşmanın, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü Yönetim Kurulu'nun Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nde, anlaşmanın tam olarak yürütülmesini sağlamak için olağanüstü uygulamalar yapılabileceği yönündeki kararlarına uyduğunu belirten Kerry, bu durumun BM'nin de Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'ne yönetimsel ve lojistik destek vermesine olanak sağlayacağını kaydetti.
Kerry, "Planın uygulanmaması halinde, BM Şartı'nın 7. bölümü çerçevesinde BM Güvenlik Konseyi'nde önlemler uygulanmasında anlaştık" dedi.
BM silah denetçilerinin en geç kasım ayında Suriye'de sahaya inmesinin öngörüldüğünü belirten Kerry, "Amaç, Suriye'deki kimyasal silahların 2014 yılının ilk yarısına kadar tamamen imha edilmesi" dedi.
Lavrov
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise varılan anlaşmayı bir uzlaşı ve profesyonellik ürünü olarak nitelendirerek, "Amacımıza ulaştık" dedi.
Lavrov, "Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'nün, prosedürlerin herhangi bir şekilde ihlal edildiğini bildirmesi halinde, konu Güvenlik Konseyi tarafından ele alınacaktır ve Konsey gerekli ve somut tedbirleri alacaktır" ifadelerini kullandı.
Anlaşmada güç kullanımı ya da otomatik olarak uygulanacak yaptırımlara ilişkin herhangi bir ifade yer almadığına da dikkati çeken Lavrov, ihlallerin Güvenlik Konseyi tarafından onaylanması gerektiğini söyledi.
Lavrov, silahların imha sürecinde görev alacak uluslararası personelin güvenliğinin sağlanmasının önemini de vurguladı.
Fransa varılan anlaşmadan memnun
Fransa, ABD ve Rusya'nın, Suriye'nin kimyasal silahlarının denetlenmesi konusunda anlaşmasını memnuniyetle karşıladı.
Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, yazılı açıklamasında, anlaşmanın ileriye atılmış önemli bir adım olduğunu belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Fabius ve İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, Suriye konusunu ele almak üzere Paris'te pazartesi günü bir araya gelecek.
BM denetçilerinin Suriye’deki kimyasal silahlarla ilgili Şam’ın kenar mahallelerinde yaptığı çalışmaların sonucu pazartesi açıklanacak.