‘EKONOMİK DEĞİL, SİYASİ’
Kremlin’e yakın bir kaynak, Rusya’nın bu ‘koruma’ teklifi karşılığında İran’dan, Rus silah şirketi Rosoboronexport aleyhine açtığı 4 milyar dolarlık davayı geri almasını isteyeceğini söyledi. Kaynak, anlaşmanın ‘ekonomik açıdan özellikle kârlı olmadığını, daha ziyade siyasi hedefler taşığını’ vurguladı. Putin ve Ruhani’nin yarın Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te yapılacak Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinde görüşmesi beklenirken, Rus liderin sözcüsü Dimitri Peşkov ‘iki liderin askeri ve teknik meselelerde işbirliğini konuşacağını’ söyledi. Puşkov, ABD’nin Suriye’ye müdahalede bulunması halinde İran’a daha fazla savunma silahı satarak ve Washington’la Afganistan’da işbirliğini gözden geçirerek karşılık verebileceklerini de açıkladı.
MEDVEDEV İPTAL ETMİŞTİ
Rusya ve İran 2007 yılında 800 milyon dolarlık S-300 anlaşması imzalamıştı. Ancak dönemin Rusya devlet başkanı Dimitri Medvedev, BM Güvenlik Konseyi’nde İran’a modern silah satışının yasaklanması yönündeki yaptırım kararı çerçevesinde ve ABD’yle İsrail’in yoğun baskısına karşı koyamayarak, kontratı 2010 yılında iptal etmişti. İran’ın tek çalışan nükleer santralı Buşehr’i de, yine ABD ve İsrail’in protestolarına rağmen Rusya inşa etmişti.
15 GÜNDEN FAZLA BEKLEMEYİZ
Suriye’nin kimyasal silahlarını imha etmeyi kabul etmesi sonrası BM Güvenlik Konseyi’nde ‘tasarı savaşları’ patlak verdi. Fransa’nın ABD desteğiyle hazırladığı ve belirlenecek programa uyulmazsa müdahale öngören tasarı üzerine pazarlıklar başladı. Tasarıda, 15 günlük sınırlama da bulunuyor. Fransız bir diplomat, Rusya’nın müdahale tehdidine ve 21 Ağustos’taki saldırıdan Şam’ın sorumlu tutulmasına karşı çıktığını söyledi. Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Kimyasal Silah Sözleşmesi’ni imzalayacaklarını açıklamıştı.
OBAMA ERTELEME İSTEDİ
ABD Başkanı Barack Obama, Suriye’ye müdahale tehdidini masada tutmakla beraber Kongre’deki oylamanın ertelenmesini istedi. Ulusa seslenen Obama, Suriye’nin kimyasal silah stoklarının imha edilmesi teklifinin hayata geçirilmesi konusunda Rusya’yla çalışabileceğini söyleyip, “Diplomasi başarısız olursa güç tehdidini masada tutuyoruz” dedi. Obama, ‘1000’den fazla kişinin ölümüne yol açan kimyasal saldırının arkasında kesin olarak Şam’ın bulunduğunu’ da vurguladı. Kimyasal kullanımına ‘hedef odaklı saldırı’yla cevap verme kararı aldığını belirten Obama, amacın Esad’ı caydırmak ve buna hoşgörü gösterilmeyeceğini kanıtlamak olduğunu dile getirdi. Çatışmaların Suriye dışına taşması ihtimaline değinen Obama, “Bu silahlar müttefik Türkiye, Ürdün ve İsrail’i de tehdit eder” diye konuştu.
BEYDA KATLİAMINI ESAD GÜÇLERİ YAPTI
BM’ye bağlı Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu, son raporunda katliamları mercek altına aldı. Her iki tarafı da savaş suçu işlemekle itham eden raporda, Beşşar Esad yönetimi veya destekçilerinin en az sekiz, muhaliflerin de bir kez katliam yaptığı belirtildi. Mayısta Banyas’ın Beyda kasabasında meydana gelen ve Türkiye’yi ayağa kaldıran katliamdan da Suriye yönetimi sorumlu tutuldu. Komisyon, baskın haberini aldıktan sonra kaçmaya çalışan sivillerin kontrol noktalarından geri çevrildiği ve kasabada çatışma yaşandmadığı tespitini yaptı. Esad yönetimine bağlı milislerin sivilleri katlettiği belirtilen rapora göre, sadece bir evde 30’u kadın 150-200 kişi bulundu. 42 sayfalık raporda, hem hükümet güçleri hem de muhalifler işkence, esir alma ve cinayetle suçlandı. Raporda, katliamların sorumlularının yargı önünde hesap vermesi gerektiği ve siyasi çözüm bulunamamasının ‘hayal edilemeyecek’ suçlara neden olduğu kaydedildi.