2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu bazı gençlere "özel ayrıcalıklar" veriyor. Bunlar arasında genç biliminsanları da var, sanat ve sporda üstün başarı gösterenler de. İki yıldır ise bu gençlere "engelli" adaylar da ekleniyor.
Eğer engelli genç, olimpiyatlar başta olmak üzere özel olimpiyatlardadereceye girerse sanatta ve sporda üstün başarı gösteren diğer adaylar gibi özel puan alıyor ve özel yetenek sınavlarına da girmeden üniversiteli oluyor. Ancak tüm bu haklardan yararlanabilmek için ÖSYS'ye başvurmak gerekiyor. ÖSYM'nin özelkontenjan ayırdığı, ek puan verdiği ve ayrıcalık tanıdığı bu adaylar şunlar:
Eğer engelli genç, olimpiyatlar başta olmak üzere özel olimpiyatlardadereceye girerse sanatta ve sporda üstün başarı gösteren diğer adaylar gibi özel puan alıyor ve özel yetenek sınavlarına da girmeden üniversiteli oluyor. Ancak tüm bu haklardan yararlanabilmek için ÖSYS'ye başvurmak gerekiyor. ÖSYM'nin özelkontenjan ayırdığı, ek puan verdiği ve ayrıcalık tanıdığı bu adaylar şunlar:
GENÇ BİLİM İNSANLARI
TÜBİTAK'ın katıldığı Uluslararası Bilim Olimpiyatları'nda altın, gümüş, bronzmadalya alanlar ile Uluslararası ISEF Proje Yarışması ve AB Genç Bilim Adamları Yarışması'na katılarak birincilik, ikincilik, üçüncülük ödülü alanlardan isteyenler; alanlarındaki yükseköğretim programlarından burslu programlar hariç istediklerine, sınavsız olarak ve kontenjan dışından ÖSYMtarafından yerleştirileceklerdir.
BURSLU İSTEYEN SINAVA
Genç dâhileri kapsayan bu uygulama vakıf üniversitelerinin yalnızca burssuz programlarını kapsıyor. Eğer bu adaylar burslu programları isterlerse o zaman ÖSYS'ye girecek ve ek puanla merkezi yerleştirme sistemine katılacak. Genç biliminsanları başvurularını öncelikle TÜBİTAK'a yapacak.
EK PUAN DA VAR
Uluslararası Bilim Olimpiyatları'nda altın madalyalılara 0.10, gümüş alanlara 0.09, bronzmadalyalılara 0.08; uluslararası
bilimolimpiyatlarına katılan fakat derece alamayanlara 0.07; ulusal bilim olimpiyatları ile uluslararası proje yarışmalarında birinci olanlara 0.07, ikinci olanlara 0.06, üçüncü olanlara 0.05; ulusal proje yarışmasında birinci olanlara 0.05, ikinci olanlara 0.04, üçüncü olanlara 0.03 katsayısı uygulanacak. Bu adayların Ortaöğretim Başarı Puanları (OBP) bu katsayılarla çarpılacak.
MİLLİ SPORCUYA YETENEK SINAVI YOK
Spor dallarında yetenekli ve üstün başarılı olan milli forma giymiş başarılı gençler de ayrıcalıklı. Onlara da ek katsayı verilecek ve bu YGS puanlarına eklenecek. Bu adaylar, özel yetenek sınavlarına girmeden spor ile ilgili okumak istedikleri okulların tercihini yaparak ÖSYM'ye gönderecek. Onların yerleştirmeleri doğrudan ÖSYM tarafından yapılacak.
YGS PUANI 100'E İNDİ
Bu yıl ilk kez engelli öğrenciler için YGS puanı özel yetenek sınavları için 140'tan 100'e indi. Eğer engelli genç, özel yetenek sınavını kazanırsa 140 değil, 100 baraj puanından yerleşecek.
ÜSTÜN ENGELLİ ÖĞRENCİ
Engelli gençler için bir başka uygulama ise Paralimpik ve Deafolimpik Oyunları, Dünya Özel Olimpiyat Oyunları'nda ilk üç dereceyi alanlara milli sporcularda olduğu gibi özel bir puan verilecek. Bu gençler de özel yetenek sınavlarına girmeyecek ve yerleştirmelerini ÖSYM yapacak.
SANATÇILARA ÖZEL UYGULAMA
2547 sayılı Kanun üstün yetenekli sanatçılara da ayrıcalık getiriyor. Devlet konservatuvarlarının müzik ve sahne sanatları bölümleri ile güzel sanatlar fakültelerinin resim ve heykel bölümlerinde okumak isteyen bu gençler üstün yeteneklerinin saptanması için ilgili yükseköğretim kurumlarına doğrudan başvuracak. Kararı rektörlerin oluşturduğu komisyonlar verecek.
OKUL BİRİNCİLERİ
Okul birincilerine üniversitelerde özel kontenjanlar var. Her programda birinciler için kontenjan oluyor ancak bunlar sınırlı olduğu için binlerce okul birincisi de açıkta kalıyor.