ASLINDA bu konuyu kasım ayında ele almıştım. Fakat konuyla ilgili o kadar çok elektronik posta ve telefon alıyorum ki, tekrar yazmam gerektiğini düşündüm. Hatırlarsanız geçtiğimiz yıl 21 Eylül’de hükümet önemli bir karar aldı ve banka kredi kartı borçlarının 72 aya kadar yeniden yapılandırılabileceğini açıkladı. Konuyla ilgili düzenleme Resmi Gazete’de 27 Eylül 2016’da yayınlandı. Düzenleme kredi kartlarında bu tarihe kadar olan borçların yeniden yapılandırılmasını kapsıyordu.
Ben de kasım ayında ele aldığım yazıda bu borçların kredi kartında borçlandırılması durumunda faizin yüksek olduğunu, tüketici kredisi faizlerinin daha düşük olduğunu belirtmiştim.
72 aylık kart borcu yapılandırmasından faydalanan faydalandı. Kredi kartlarıyla ilgili sorun bitti mi? Hayır. Bankalar Birliği’nin verilerine Aralık 2016 itibariyle toplam 82 milyar liralık borç stoku var. Bunun yüzde 9.4’ü tasfiye olacak alacaktaymış. Yani tamı tamına 7.7 milyar liralık borç ödenememiş ve tasfiyeye düşmüş.
Ekim ayında ise toplam kredi kartı borçlarının yüzde 10’u tasfiyeye düşmüş durumdaymış.
ÇARE OLDU MU HAYIR
Peki, kredi kartları neden tasfiyeye düşüyor. Borç ödenemediği için. Öncelikle altını çizelim. Burada hesapsız harcama yapan, kredi kartını ödeme aracı değil de bir nevi borçlanma aracı olarak gören tüketicilerin yani bizlerin de kusuru var.Kredi kartı harcamalarının nasıl yapılacağı, limitlerin nasıl kullanılacağı konusunda kapsamlı bir bilinçlendirme çalışması yapılması şart.
Cebimize girmeyecek parayı harcadığımız sürece ne bu yapılandırmaların arkası kesilir, ne de faiz girdaplarının sonu gelir.Peki ama hükümetin yaptığı düzenleme kart borçlusunun bugüne kadar biriken borçlarının ödenmesine çare oldu mu? Bu sorunun cevabı da bence hayır.
Bir kere kart borcunun yeniden yapılandırılması sırasında önemli ayrıntılar gözden kaçırıldı. Kart sahipleriyle banka arasında bir sözleşme var. Tüketici bu sözleşmeyi imzalamakla birlikte tüm koşulları kabul etmiş oluyor. Banka da sadece vatandaşa değil yasalara karşı da sorumlu. Düzenleme kart borçlarının 72 aya kadar yapılandırılması diye çıkınca borçlar kart üzerinden yapılandırıldı. Böylece zaten borcunu ödeyemeyen borçlu yeni bir faiz yüküyle karşılaştı. Nasıl mı? Örneği ile açıklamaya çalışayım.
MÜTHİŞ FAİZ FARKI VAR
Bugün bir bankanın yolunu tutup, bir şekilde kredi kartınızda biriken ödeyemediğiniz borcu taksitle ödemeyi teklif ettiğinizi düşünelim. Banka borcunuzu kart üzerinden taksitlendirirse yüzde 2 civarında aylık faiz uyguluyor. Tüketici kredisi ile kart borcunuz kadar borçlanırsanız faizler yüzde 1.15 civarında. Arada müthiş bir fark var. Peki bankalar niye bu yola gidip size borç vermiyor. Çünkü yasal olarak onların da elini kolunu bağlayan durumlar var. Bir kere gecikmiş borcun üzerine bir de tüketici kredisi verecekler. Bankalar öyle herkese teminat olmadan kredi veremiyor. Ayrıntılara Bankalar Birliği’nin internet sitesinden ulaşabilirsiniz. Kaldı ki bu kredi bir de borcunu geciktirmiş yasal takip aşamasına girmek üzere olan kişiye verilecek. İşin içinde bir de kredi kartı var. Bu kartın limitinin kapatılması durumu var. Yani yasal sorumluluk tarafında da bir sürü prosedür var.
Peki ödenemeyen kart borçları nasıl yapılanmalı?
Ödenemez durumdaki kart borçlarının yeni bir yasal düzenleme ile tüketici kredisine yönlendirilmesi hem bankaların hem de tüketicilerin işini kolaylaştıracaktır. Bankaların alacaklarını tahsil etme şansına kavuşabileceği böyle bir yasal düzenleme yapılabilmesi durumunda bundan tüketiciler de kârlı çıkacaktır. Mevcut durumda bankaların bu borçları tahsil etme, tüketicinin de ödeyebilme şansı yok.
TÜKETİCİ KREDİSİ KULLANIP KAPATIN
EĞER yeni bir yasal düzenleme yapılmazsa ve kart borcunuzu kapatmakta da çok zorlanıyorsanız gecikmeye düşerek kredi kullanamama durumuna gelmeden önce çare arayın. Kendi bankanızdan kullanamasanız bile başka bir bankadan tüketici kredisi kullanarak tüm kredi kartı borcunuzu kapatın. Kart limitinizi de tüketici kredisi borcunuz tamamen bitene kadar iptal edin. Hem tüketici kredisine borçlanıp bir de üzerine karta borcum kalmadı diyerek kredi kartınızla yeni borçlar yaparsanız kurtuluş şansınız kalmayacaktır.
DOLANDIRICILAR İŞ BAŞINDA
TELEFON, internet derken şimdi de posta dolandırıcıları iş başında. Aman dikkat diyorum. Bankalar Birliği Hakem Heyeti’nin adını kullandıran bir çetenin oyununa kanmayın. Bakın bu çete nasıl para koparmaya çalışıyor? Bana ulaşan bir elektronik postayı aynen aktarıyorum:
“3 gün önce aradılar beni cep telefonumdan. ‘Türkiye Bankalar Birliği Tüketici Hakem Heyeti’nden arıyoruz’ dediler. Bankalarda masraf iadelerinden 1400 liram birikmiş. Kargodan ‘ödemeli’ bir belge geleceğini, ödeyeceğim paranın da 1400 lirayı tahsil ederken geri ödeneceğini belirttiler. Adresimi aldılar. Bir gün sonra bir daha aradılar, yine aynı şeyleri tekrarladılar. İnternetten araştırdım. Dolandırıcı olduklarından şüphelendim. Kargo geldi kabul etmedim. Sonra bir telefondan tekrar arandım. Yine Türkiye Bankalar Birliği hakem heyetinden aradıklarını söylediler. Kargoyu 79 lira karşılığında almak zorunda olduğumu, almazsam hakkımda dava açılacağını öne sürdüler. Bankalar Birliği Tüketici Heyetini aradım. Onlar bu konuda dolandırıcılık olduğunu doğruladılar. Son olarak tekrar aradılar ve kargoyu almadığım için asli hukuk davası açılacağını öne sürdüler. Sonra bana tehdit mesajları geldi. Ben dolandırıldığımı anladım ama anlamayanlar olabilir. Lütfen bu konuyu gündeme getirin. K.Ö.”
Duyarlı okurumuza teşekkür ediyorum. Hiç kimse sizi telefonla arayıp bankalarda iade paranızı bulduğunu söyleyemez. Çünkü sizin izniniz olmadan kimse sizin banka hesaplarınıza ulaşamaz. Kaldı ki almadığınız para için de kargo için de size dava açılamaz. Aman bu oyunlara kanmayın.