Türkiye, cumhurbaşkanlığı sistemini içeren anayasa değişikliği için referanduma doğru hızla ilerlerken araştırma şirketleri de veri çalışmalarına hız verdi. Son genel seçim sonuçlarını en yakın bilen isi Adil Gür süreci AKŞAM Gazetesi'ne değerlendirdi. Erdoğan’a güvenin ve sevginin yüzde 62’lerde olduğunu söyleyen Gür bunda 15 Temmuz’un etkisinin büyük olduğuna vurgu yaptı. Gür’e göre sonuç belli ancak kampanyalar rakamları değiştirecek.
'Evet' oyları artıyor
Seçim bıçak sırtı diyen araştırma şirketlerinin aksine geçtiğimiz haftada kamuoyuna yansıyan yüzde 60’lara varan bir evet çıkabilir değerlendirmeniz olmuştu. Bu son araştırmanızla bu örtüşüyor mu?
- En son araştırmada Evet diyenler yüzde 53’dü. Ancak önümüzde kampanya dönemi var. Kampanyaları yönetenlerin becerisine bağlı olarak “evet”lerin yukarıya doğru gidebileceğini öngörüyoruz. Kararsız olanların büyük bir bölümü aslında “evet”le kararsızlık arasında. Ben “evet”lerin yükseleceğini söylüyorum.
- Cumhurbaşkanlığı sistemiyle diktatörlük söylemleri hayır cephesinin en önemli argümanı. Bu söylemde neye dayanarak yapıyor Cumhuriyet Halk Partisi?
TOPLUM ESNEKLEŞTİ
Şimdi siyasetçiler, kendi tabanlarını kutuplaştırarak bloke etmeye, tutmaya çalışıyorlar. Kutuplaştırmanın yolu da o sert dili kullanmaktan geçiyor. Yoksa 2017 Türkiye’sinde ne hilafetin ne saltanatın ne de diktatörlüğün gelmesi söz konusu değil. Bu bir rejim değişikliği değil ki hükümet sistemi değişikliği. Buradan diktatörlük gelecek sonucu çıkarmak çok yanlış.
Yaptığımız araştırmalar gösteriyor ki; Türkiye’de eğitim ve gelir seviyesi yükseldikçe toplum esniyor. Gri alanları tercih ediyor.
Gelebilecek bir hilafet, saltanat yada diktatörlük konusunda hiç kimsenin endişesi olmasın. Buna CHP tabanından önce zaten AK Parti’nin kendi tabanı karşı çıkar.
CHP'NİN OYU 1 KASIM'IN ALTINDA
Yüzde 51 sonuç çıkarsa nasıl bir tartışma başlar? Evet çıkarsa Türkiye’de ne yaşanır, hayır çıkarsa ne yaşanır?
Muhalefette deprem olur
Yüksek oranda evet çıkarsa, hayır kampanyasını yürüten muhalefet partilerinde lider ve yönetim değişikliklerine, depremlerine neden olabilir. Hayır çıkarsa; Türkiye erken seçim baskısıyla karşı karşıya kalır. Derler ki siz iki parti yüzde 50 çoğunluğunuzu kaybettiniz, gelin halkta bir güvenoyu tazelemeniz lazım. Bir seçim tehdidiyle karşı karşıya kalır. Seçim olur mu, olmaz bana göre.
CHP’nin HDP ile aynı safda yer alıyor yada ortak hareket etmesi CHP’ye nasıl yansır?
HDP’yi sevmeyenlerin oranı yüzde 90. Bu nedenle HDP ile yan yana görünüyormuş algısı CHP’ye bence zarar verir. Zarar da veriyor. Bugün araştırmalarda herkesin söylediği gibi CHP’nin 1 Kasım seçimlerinin oylarının daha da üzerinde olduğuna katılmıyorum. Bana göre CHP 1 Kasım’daki oyunun altında.
CUMHURBAŞKANI SAHAYA ÇIKMALI
Sayın Cumhurbaşkanı’nın meydanlara inmesinin önemi nedir?
Yani Cumhurbaşkanı sahaya çıkarsa olumsuz olur diyenlerin aklını peynir ekmekle yemiş olması lazım. 7 Haziran’dan sonra bu kötülüğü Sn. Cumhurbaşkanı’na yapanlar oldu. Ve siyaseten de cezalarını çektiler.
Terör odakları boşuna uğraşmasın
Ekonomiye saldırı ve terörün etkileri de önemli. Olası terör saldırıları “evet”çileri mi “hayır”cıları mı arttırır ya da düşürür?
Şunun altını çizelim; terörün hiçbir işe yaramayacağını belirterek söyleyelim. Ama yine de bir tartışma konusu bu.
TERÖR RİSKİ SEÇMENİ ETKİLEMEZ
Herkes safını belirledi.Tüm kampanyalar onca emek, yüzde 3 yüzde 5’İ etkilemek için yapılacak.Türkiye üzerinde oyun oynamayı düşünenler varsa hiç boşu boşuna tevessül etmesin. Bunların etkili olmayacağını ne “evet”e ne “hayır”a fayda sağlamayacağını göreceğiz.
ALLAH BAHÇELİ'NİN YARDIMCISI OLSUN
MHP tabanı ne yapacak? Gördük ki MHP’nin muhalif isimleri hayır kampanyası başlattı. Merak edilen, MHP seçmeni ne yapar? Ne bekliyorsunuz, Devlet Bahçeli güvenoyu mu tazeleyecek?
Sayın Devlet Bahçeli’nin işi gerçekten çok zor. Allah yardımcısı olsun. 2010 referandumunda MHP hayır kampanyası yürüttü. MHP seçmeninin yarısı gitti “evet” verdi. 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde, adayımız Sayın İhsanoğlu dediler. MHP seçmeninin yarısı Recep Tayyip Erdoğan’a oy verdi. Demek istediğim, MHP’nin iki farklı tabanı var. MHP’nin Ege’de Akdeniz’de Trakya’daki tabanı CHP’ye yakın, MHP’nin İç Anadolu’da Karadeniz’de Doğu Anadolu’daki Orta Anadolu’daki seçmeni ise AK Parti’ye yakın. Bugün MHP dese ki ben hayır bloğunun içinde yer alıyorum, MHP tabanı hayır mı diyecekti. Evet diyenler yine evet diyecekti.
Vatandaş güçlü iktidar istiyor
Birkaç yıl önceki anket çalışmalarında başkanlık sistemi tam bir karşılık görmüyordu. Evet oyları düşüktü. Ne oldu? 15 Temmuz’un mu önemi bu?
- Evet 1 Kasım seçimlerinden önce sistem değişikliğine hayır diyenler yüzde 70’di. 15 Temmuz milat. Birkaç tane nedeni var:
- Türkiye 15 Temmuz hain darbe girişimiyle karşı karşıya geldi.
-İnsanlarda bir tehdit algısı oluştu. Onun için güçlü iktidar istiyor.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’a duyulan sempati ve güven 15 Temmuz ile birlikte önceki dönemlere göre daha fazla arttı.
ABD’YLE İLGİSİ YOK
Sistemin adı “Cumhurbaşkanlığı” değil de “Başkanlık” olsaydı aynı neticeye ulaşılır mıydı?
Şu an röportaj yaptığımız Ankara’da sokakta karşılaştığımız her 3 kişiden biri başkan. Topluma bu başkanlık kelimesi çok antipatik geliyor. İkincisi başkanlık dediğimizde Amerika akla geliyor. Halkın yüzde 90’ı dostça müttefik görmüyor. Şimdi bu referandum sürecinde Türkiye’deki cumhurbaşkanlığının Amerika’daki başkanlık sistemiyle uzaktan yakından ilgisi olmadığı da halka iyi anlatılmalı.
Vatandaşlar bu ülkenin bekası için daha güçlü iktidarlar, hızlı karar alma mekanizmaları lazım demeye başladılar.
BU PARANOYA TERCİHLERİ ETKİLEMEZ
Hükümetin tek bayrak tek devlet tek vatan söylemi aslında üniter yapının korunması açısından kırmızı çizgisi. Peki CHP, federalizm gelecek diyerek MHP seçmenini etkilemeyi mi amaçlıyor?
Şimdi MHP seçmenini etkilemeye gerek yok ki. Bu ülkede sorsanız ülkenin bölünmesine değil AK Parti seçmeni hatta HDP seçmeni karşı çıkar. Yani kim ister böyle bir şeyi. Bugün Güneydoğu’da bir referandum yapsanız, Antalya’yı bırakıp kim gider. Bu akla mantığa uygun bir şey değil. Yani Türkiye bölünür mü dediğinizde HDP’ye oy veren bir seçmen bile bölünmez diyor.
İlk 4 madde meselesinde de CHP lideri Kılıçdaroğlu, bundan sonraki aşama ilk 4 maddenin değiştirilmesi olacak ifadesini kullandı.
Halk oylamasının yapılacağı gün akşamı evet çıktığı takdirde ne değişecek biliyor musunuz; Cumhurbaşkanı Erdoğan sadece partisine gidip üye olabilecek. Genel Başkan olacak. Başka hiçbir değişiklik yoktur.Efendim bu değişiklikten sonra o değişikliği yaparlarsa AK Parti anayasanın ilk 4 maddesine dokunursa tabanının yarısını kaybeder. AK Parti’nin içindeki milliyetçi seçmenlerin oranı CHP’den daha mı az?