Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Antalya Müzesi başkanlığında Aksu İlçesi, Perge Antik Kenti'nde gerçekleştirdiği kazı çalışmalarında bulunan oyun taşı ile tabure fonksiyonunda kullanılan sütun başlıkları, ziyarete gelen turistlerin ilgi odağı oldu.
Milattan sonra 2'nci yüzyıla ait olduğu tespit edilen oyun taşıyla kızma biradere benzeyen oyunların oynandığı belirtildi. Günümüzde müşteri bekleyen esnafın dükkanların önünde tavla oynadığı manzaraları anımsatan oyun taşı ile tabure olarak kullanılan sütun başlıkları, bulunduğu yerde olduğu gibi bırakıldı. Dükkanların önünde bulunan oyun taşının bir benzerinin de yine Perge'deki bir podyumda yapı malzemesi olarak kullanıldığı tespit edildi. Dükkanların hemen önündeki oyun taşı gibi Antalya Müzesi'nde de 2 taş bulunuyor.
Tavla Nedir ? Tavlanın Tarihi
Tavla, özel bir platform üzerinde 15 siyah, 15 beyaz taşla oynanan iki kişilik bir oyundur. Dünyadaki en eski oyunlardan biri olduğu, Büzur Mehir'inse oyunu biraz geliştirdiği, yapılan kazılardan anlaşılmıştır. Oyunun ilk ortaya çıktığı devirde de tavladaki zarlar ve taşların kemiklerden yapıldığı düşünülmektedir.
Bilindiği kadarı ile, 1400 yıl önce İran şahı Nevşiyan'ın veziri Büzur Mehir tarafından 10 günde icat edilmiştir. Tavlada karşılıklı altışar hane 12 ayı, 15 beyaz ve 15 siyah pul ayın 15 gece ve 15 gündüzünü, karşılıklı 12'şer hane de günün 24 saatini temsil eder.
Tavlada, 4.500 civarında hamle ihtimali bulunduğundan oyunda ustalaşmak önemlidir. Ancak zarın şansı simgelemesinden dolayı şans faktörü de kendisini hissettirmektedir.
Bazı kaynaklarda "modern" ve "geleneksel" tavla gibi ayrımlar yapılıyorsa da ayrımın sebebi pentatlon ve modern pentatlondaki gibi oyunun kendisini ilgilendiren bir farklılık değildir.
Modern tavla ile kast edilen zarların tutmayı engellemek için fincanla atılması ya da tavla takımlarının 21 inç olması gibi federasyon standartlarına uygun oyun oynanmasıdır.
Osmanlı Devleti'nde 1400'lü yıllarda Türklerde tavla oyunu yaygınlaşmıştır. Osmanlı'nın yükseliş döneminde tavla çok büyük bir önem taşımaya başlamıştı. Günümüzde tavla geleneği Türklerde devam etmektedir.
Türkiye'de çok yaygın bir oyun olan tavlada usta oyuncular bir gelenek biçiminde zar kombinasyonlarının Farsçadan Türkçeye geçen isimlerini kullanırlar.