Yeni Gelir Vergisi Yasa Tasarısı’na göre ilk kez mükellef olacak 29 yaşını aşmamış genç girişimciler 3 yıl vergi ödemeyecek. Sanatçı ve futbolcular ise vergi muafiyetini kaybediyor
Gelir Vergisi Yasa Tasarısı’na göre toplam geliri yıllık 160 bin liranın üzerinde olanlar, beyannameye tabi olacak. Aralarında futbolcu ve sanatçıların da bulunduğu pek çok kesim gelir vergisi muafiyetini kaybedecek. Daha önce yüzde 15’lik vergi ile istisnai dilim içinde yer alan futbolcular, gelirlerinin yıllık 160 bin liranın üzerinde olması halinde beyanname verecek. Bu durumda maç primleri, gol primleri ve benzeri ücretler de hesaplanarak futbolcuya vergi tahakkuk ettirilecek. Yıllık geliri 160 bin liranın altında olan futbolcu da yüzde 15’lik standart vergi yerine yüzde 15-20-27-35 arasındaki dilimlerden biriyle vergilendirilecek.
“29 yaşını aşmamış genç girişimcilerden 3 yıl boyunca vergi alınmayacak” diyen Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in verdiği bilgiye göre yeni kanunda şu hususlar yer alacak:
Limit 160 bin lira
- Kira ve maaş gibi birden fazla kaynaktan gelir elde edip, elde ettiği yıllık gelirlerin toplamı 160 bin liranın üzerinde olanlar, beyannameye tabi olacak. Bu oran 80 bin lira ya da 320 bin lira olarak ayarlanabilecek.
- Beyanname verilmesi durumunda, yapılan bağış ve yardımlar, eğitim ve sağlık harcamaları matrahtan indirilebilecek.
- Gelirle artan oranlı vergi uygulanacak. Ücret geliri elde eden 100 bin kişi, serbest meslek erbabı 10 bin kişi, kira geliri elde eden 15 bin kişi, 160 bin lira kriterine tâbi olacak. Şirket yönetim kurulu üyeleri de etkilenecek.
- Ücret almıyor gibi görünüp, ortaklık payından bağımsız ödeme alanlar da bu kapsama girecek.
İstisnasını kaybedenler
- Futbolcuların yanı sıra yazar, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitler ile bunların mirasçıları da vergi istisnasından çıkarıldı.
- Yasa tasarısı ile bu meslek gruplarına ait şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video, senaryolar muafiyet kapsamından çıkarılacak. Gazete, dergi, internet, radyo, televizyon, video, CD, disket, resim, heykel ve nota hakkı satışları için gelir vergisi istisnası uygulanmayacak.
Tarıma özel önlem
- Zirai faaliyette bulunan sermaye şirketleri, kolektif şirketler ve adi komandit şirketleri çiftçi gibi vergilendirilerek avantajlı konuma geçirilecek. Büyük tarım işletmeleri biçer-döver, kamyon ve ikinci traktör vergisinden muaf tutulacak.
- Uygulama arazi toplulaştırması ile de paralel götürülecek. Ticari kazanç olarak vergilendirilen sertifikalı tohum, fide ve havyan fetüslerinin alım satımı zirai faaliyet kapsamına alınacak. Zirai faaliyetteki işçilerin asgari ücrete tekabül eden üretimleri gelir vergisinden istisna tutulacak.
Gençlere 3 yıl avantaj
- Ticari faaliyet nedeniyle ilk defa gelir vergisine tabi olacak 29 yaşını aşmamış genç girişimciler, 3 yıl vergi ödemeyecek. Yabancı işadamları, uzmanlar ve gazeteciler, Türkiye’de 3 yıldan fazla kalmaları halinde tam mükellef olacak.
- İş hayatına katılan engelliler teşvikten yararlanacak. Isı yalıtımı, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla yapılan harcamalar, kira gelirinden doğrudan indirilecek. Kentsel rantların ve sermaye kazançlarının vergilenmesindeki istisnalar daralttılacak. Vergi beyanname verme süreleri 1 ay öne çekilecek, 4. dönem geçici vergi beyannamesini kaldırılacak. Yeni kanunla, gelir ve kurumlar vergisinde herhangi bir indirim yapılmayacak.
- Veraset ve intikal vergisi eski haliyle sürecek. 26 bin ile 52 bin lira arasında konut kiralarında götürü vergisi yüzde 15’e iniyor, 26 bin liraya kadar konut kirası elde edenler için ise yüzde 25 olarak uygulanmaya devam edilecek.
- Borsaya kote hisseler için 2 yıldan sonra yüzde 60, 3 yıldan sonra 70, 4 yıldan sonra yüzde 80, 5 yıldan sonra yüzde 90’lık vergi istisnası sağlanacak. Gelir Vergisi Kanunu, 250 maddeden 95 maddeye indirilecek. Yeni kanunla vergi oranlarında değişiklik yapılmayacak.
Konut kirasında gevşeme
- Kaynana ve kayınbabaya oturmaları için verilen konutlarda, emsal kira bedeli üzerinden vergi alınmayacak. Bu kural eskiden sadece mülk sahibinin kendi anne-babası için kullanılıyordu.
- İkamet amacıyla satın alınan konut, ne zaman satılırsa satılsın gelir vergisinden muaf olacak. Bu kural için ikinci bir konut alınması şartı aranacak. Eskiden satışta vergi muafiyeti için 5 yıl şartı uygulanıyordu. Birden fazla konut alım-satımında ise hiçbir şekilde yüzde 100’lük bir istisna tanınmayacak.
- Sahip olunan ve anne-babanın oturmadığı 2. konuta yüzde 100 vergi istisnası olmayacak. Bu konutlar için 2 yıldan sonra yüzde 40, 3 yıldan sonra yüzde 50, 4 yıldan sonra yüzde 60, 5 yıldan sonra da yüzde 75 vergi istisnası tanınacak.