Bazı gıdaları birleştirmek, besin değerlerini ve emilimi artırabilir. Bazı besinler birlikte tüketilirse vücuda daha faydalı olur. Bunu besinlerin sinerjik etkisi olarak tanımlıyoruz. Besinlerin sinerjisi, yiyecekleri birlikte tüketmenin etkisinin, her iki besini tek başına yeme etkisinin toplamından daha fazla olması olarak özetlenebilir.
BROKOLİ VE DOMATESİ AYNI ANDA TÜKETMEK PROSTAT KANSERİ RİSKİNİ DÜŞÜRÜYOR!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Banu Kazanç, her gün tükettiğimiz besinlerde (mineraller, vitaminler ve fito kimyasallar, lif ve yağlar gibi) belirli bileşenlerin birbirleriyle etkileşime girdiğini ve sağlıklı vücut için fayda sağladığına dair araştırma sonuçlarına ulaşıldığını söyleyerek, hangi gıdaları nelerle beraber tüketmeniz gerektiğini söyledi.
Brokoli ve domatesin birlikte tüketilmesinin prostat kanseri riskini düşürdüğünü gösteren çalışmaları örnek verebiliriz. Yine benzer sinerjik etki, yeşil çay ile limon, yulaf ezmesi ve çilek veya yulaf ile elma, kırmızı biber ile beyaz peynir, havuç ile domates arasında sayılabilir. Et ile birlikte biberiye gibi taze otları birlikte tüketmek, baharatlı aromalı otların içeriğindeki antioksidanlar sayesinde avantaja dönüşür.
MİNERALLERİN SİNERJİK ETKİSİ
Mineraller çoğunlukla vitaminler ile birlikte çalışır. Minerallerin bazı durumlarda etkisinin artması için birlikte alınmaları gerekirken, bazılarını ise emilimlerini engellediğinden kesinlikle birlikte almamanız gerekir. Örneğin, kemik oluşumu için gerekli olan bor ve magnezyum olmadan, kalsiyum tek başına gerekli olan faydayı sağlayamaz. Yüksek dozda kalsiyum alınması halinde vücutta çinko emilmesi azalır. Yüksek miktarda sodyum alımı kalsiyumun idrarla atılmasına neden olur. Kalsiyumun emilmesi ve vücut tarafından tam olarak kullanılabilmesi için D vitamini de gerekir. Magnezyum, fosfor, kalsiyum ve C vitamininin vücutta daha iyi bir biçimde değerlendirilmesini de sağlar.
D VİTAMİNİ VE KALSİYUM BİRLİKTELİĞİ
Vücudunuzda kemik güçlendirici etkisi olan kalsiyumu emmek için D vitamini gerekir. Ancak D vitamini çok az besinde doğal olarak bulunur. Yumurta sarısı D vitamini için iyi bir kaynaktır. O halde kahvaltıda peynir ile zenginleştireceğiniz omlet yemeye ne dersiniz? Ya da kalsiyum miktarını omlete ilave edeceğiniz bir parça brokoli ile de artırmanız mümkün. Öğlen yediğiniz bol yeşillikli salatanın üstüne katı haşlanmış yumurta ilave edin. Böylece protein bakımından zengin yumurtayı, domates, havuç, ıspanak birlikte tükettiğinizde, vitamin ve minerallerin emilimi artar, benzer sinerjik etki sağlanır.
B12 VİTAMİNİ VE FOLAT
Folat, ayrıca folik asit veya B9 olarak bilinir. Koyu yapraklı yeşil sebzelerde, baklagiller, yumurta sarısı ve ayçiçeği tohumlarında bulunur. B12 vitamini ise sadece hayvansal ürünlerde bulunur. Folat ve vitamin B12, DNA ve alyuvarların sentezinde birlikte çalışır. Bu temel besinler gerçekten el ele gider ve her ikisinde de eksiklikler ciddi sonuçlar doğurabilir. Aslında, B12 vitamini eksikliği alzheimer, multipleskleroz, otoimmün bozukluklar ve çok daha fazlası ile ilişkilendirilmiştir. Kısacası folatınızı ve B12'nizi birlikte tüketin. Bunun için hayvansal proteinin yanına bir salata veya sebze eklediğinizde daha fazla fayda sağlarsınız.
KIRMIZI ET PİŞİRMEDEN ÖNCE BİBERİYE KULLANIRSANIZ...
Gıda sinerjisinin diğer iyi örnekleri arasında kırmızı et ve baharat birlikteliği gelir. Kırmızı eti pişirmeden önce biberiye gibi otlarla marine etmek mükemmel bir sinerji yaratacaktır. Biberiye gibi otlar yüksek sıcaklıklarda etler ile pişirildiğinde oluşabilecek bazı serbest radikallerin nötralize edilmesine yardımcı olan güçlü antioksidanlar içerir. C vitamini demirin emilimine yardımcıdır, demir seviyesini yükseltebilmek için beraberinde bol bol C vitamini almak gerekir.
FASULYE PİŞİRİRKEN İÇİNE KIRMIZI ÇUŞKA BİBERİ İLAVE EDİN
Demir içeren besinler ile birlikte C vitamini içeren besinleri birlikte tükettiğinizde yani limon, yeşillik, kırmızı biber ile demir minerali daha fazla emilir. Fasulye ideal bir demir kaynağı iken, vücut tarafından bitki kaynaklı demir mineralinin hayvansal kaynaklı demir gibi emilmesi mümkün olmaz. Oysa ki, C vitamininden zengin kırmızı biber ile birlikte yendiğinde fasulyenin içeriğindeki demirin emilimi artacaktır. Yine yumurta yerken yanında portakal suyu içmek de benzer etki sağlar. Et, pekmez, yumurta, soya fasulyesi, kuru meyveler, kuru fasulye, ıspanak ve maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzeler demir içeren gıdalardır. Limon, greyfurt, portakal, çilek, kivi, frenk üzümü, en çok C vitamini içeren meyvelerden arasındadır.
ÇAY, DEMİRİN EMİLİMİNİ AZALTIR
Kansızlığa karşı kullanılan demir tabletlerini diğer minerallerle ve çay gibi içeceklerle tüketmeyin. Çay demirin emilimini azaltır. Yeşil çay da vücudunuzun demir emmesini önleyebilir ancak içeceğinize limon katmak bu olumsuz etkiyi azaltacaktır, biraz taze sıkılmış limon suyu ile bir fincan yeşil çayın tadını çıkarabilirsiniz. A vitamini ve demir eksikliklerinde iyot eksikliği etkilerinin arttığı bilinmektedir. Balık iyi bir selenyum kaynağıdır, brokoli ise sulforaphan içerir, iki besin birlikte tüketildiğinde kanser hücrelerine karşı daha etkili olduğu konusunda bilimsel verilere ulaşılmıştır.
SARIMSAK VE SOMON BALIĞI KOLESTEROLÜ DÜŞÜRÜR
Son derece lezzetli bir birleşim olmasının yanı sıra sarımsakla birlikte balıkları yemek kolesterolünüzü düşürmek ve kardiyovasküler sağlığınızı artırmak için mükemmel bir yoldur. Bu ikiliyi denemelisiniz. Somon yemeklerini lezzetli soya sosu ile karıştırmak güçlü bir gıda birlikteliği oluşturur. Soya sosu somon balığındaki D vitamini etkisini güçlendirir, emilimini artırır.
DOMATES YERKEN YANINDA BİRKAÇ DİLİM AVOKADO OLSUN!
Domatesler C vitamini ve A vitaminin önemli bir kaynağıdır. Likopen açısından zengindir. Likopen, yağda çözünen bir besin öğesidir, başka bir deyişle, düzgün bir şekilde emilmesi için yağ ile kombine edilmesi gerekir. Bunun için domatesler ile avokado kombinasyonu mükemmel besin sinerjisi sunar. Domateslerinizi çiğ yemek yerine pişirirseniz, likopen içeriği 5-6 kat artar. Benzer şekilde havuç, brokoli ve bezelye A vitamini içerir ve örneğin zeytinyağı ile kombine edilebilir.
MEYVELERİ KURUYEMİŞ İLE TÜKETİN
Yer fıstığı, badem ve diğer fındık çeşitleri E vitamini bakımından zengindir. Bağışıklık sisteminize daha da fazla destek sağlamak için çilek, kivi, portakal ve diğer turunçgiller gibi C vitamini bakımından zengin meyveleri eşleştirin. Bağışıklığınızı artırmak için, yaban mersini ve kırmızı üzümü karıştırıp tüketin. Yeni çalışmalara göre bu iki meyveyi eşleştirmenin ayrı ayrı yemeye kıyasla daha fazla antioksidan etkisi bulunmaktadır.
MUZ VE YOĞURT DİYETİNİZE DAHİL EDİLECEK EN SAĞLIKLI İKİ BESİN
Her biri vücudunuz için çok çeşitli besin öğeleri sunar. Muz, potasyum, folat, vitamin C ve B6 kaynağıdır. Yoğurt, önemli miktarda kalsiyum, çinko, fosfor ve protein içerir. Kuru baklagillleri mercimek, kuru fasulye, nohut, bakla gibi bitkisel protein içeriklerini desteklemek için yanında bir miktar tahıl tüketmemiz o öğünü protein açısından daha da zenginleştirir.
KARABİBER VE ZERDEÇAL İKİLİSİ MUCİZE YARATIR
Zerdeçalda inanılmaz anti-inflamatuar özelliklere sahip "kurkumin" adı verilen aktif bir bileşen vardır. Zerdeçal, kansere karşı koruma sağlar ve tümör hücrelerinin çoğalmasını engeller. Araştırmacılar, kurkuminin kanserli hücreleri bloke ettiği yönünde kanıtlar sunmuşlardır. Zerdeçalın emilimini ve etkinliğini arttırmak için karabiber ile birlikte tüketilmelidir. Bu ikiliyi her türlü yemeğe, çorbaya, atıştırmalığa ve salataya ekleyebilirisiniz. Dolmadan köfteye, kısırdan böreğe her türlü yemeğe yakışır.