PARKİNSON HASTALIĞI
Bu hastalıkta; beyinde, kasların hareketini sağlayan ve düzenleyen beyin bölgesinde (bazal ganliyon) hasar vardır. Beyin mr filminde genelde birşey görülmez. Bazen de lekeler izlenir. Genelde 50 yaşından sonra görülür.
Bu hastalıkla beraber bunama (demans) ve depresyon da olabilir.
Hastalık iki şekilde olabilir:
Birincisi; elde veya ayakta veya başda titremeler.
İkincisi; kaslarda sertlik, hareketlerde yavaşlama, düşme, dengesizlik, oturduğu yerden kalkamama, dönememe, katılıp kalma (kilitlenme).
Oturduğu veya yattığı yerden kalkamama, küçük adımlarla yürüme, ellerde titreme, sık sık düşme, yazı yazmada bozulma, halsizlik, yorgunluk olabilir.
Ayrıca; yutma güçlüğü, yazı yazmada bozulma, tansiyon düşmesi, ağızdan fazla salya gelmesi, yüzde cilt yağlanması, kabızlık, erkeklerde kamışta sertleşmeme, idrar yapamama veya idrar kaçırma, gözlerde kızarma, kolda veya ayaklarda şişme ödem olabilir.
Şikayetler ve belirtiler yıllar içinde giderek artar.
Bu hastalık tamamen iyileştirilemez fakat ilaçla ilerlemenin yavaşlatılması mümkündür. ilaçlarla hastanın yaşam kalitesi arttırılabilir. Titremeler azaltılabilir, haraket yavaşlığı düzeltilip hastanın hızlanması sağlanabilir.
Bu hastalarda başdönmesi denge bozukluğu veya depresyon veya bunama ilk belirti olarak görülebilir.
Bu hastalar genelde ilaçla tedavi edilir. Bazen de uygun olan hastalara beyin ameliyatı veya pil takılması uygulanır.
Elde, bacakta, çenede, başta titreme bazen farklı hastalıklarda da görülür. esansiyel tremor gibi . aileseldir ve genç yaşlarda da görülebilir. Hasta su çay ve çorba içerken döker. heyecanlanınca, sinirlenince daha çok artar. İlaçla düzeltilebilir.
Bazen bazı psikiyatrik ilaçların ilk kullanımı sırasında veya kesilmesi sonrasında da titremeler, katılık, hareketlerde yavaşlık gibi parkinsona benzer bulgular görülebilir.
1)- Parkinson Hastalığı Nedir?
Parkinson hastalığı; dopamin içeren nöronlardaki dejenerasyonun neden olduğu, ileri yaşlarda ortaya çıkan, ilerleyici nörodejeneratif bir hastalıktır.1817 yılında James Parkinson tanımlamıştır. O zamandan beri hastalığın patofizyolojisinin anlaşılmasında ve etkili tedavilerin geliştirilmesinde olağanüstü ilerlemeler olmuştur. Levodopa'nın semptomları düzelttiğine dair bilgi 1960’ların sonunda gelinen, dönüm noktası niteliğinde bir buluştur. Parkinson Hastalığında medikal ve cerrahi tedavileri ortaya çıkaran heyecan verici bir hızla ilerlemektedir.
2)- Parkinson Hastalığının klinik özellikleri nelerdir?
. İstirahat tremoru (ekstremitelerde titreme )
. Bradikinezi (hareketin yavaşlaması )
. Rijidite (ekstremite gevşediğinde pasif harekete karşı kas tonusu artışı )
. Postural instabilite (dengesizlik)
Semptomların başlaması asimetriktir. Semptomlar bir ekstremitede başlar ve genellikle ilk etkilenen ekstremite koldur. Küçük adımlarla yürüme, kolları az sallama ilk belirtilerden olabilir. Bulgular ve belirtiler daha sonra aynı tarafta diğer ekstremiteye yayılır ve en sonunda karşı taraftaki ekstremitelerde etkilenir. İstirahat tremoru, bradikinezi ve rijidite ilk etkilenen ekstremitede sıklıkla görülen göreceli olarak erken bulgulardır. Dengesizlik hastalıkta on yıl ya da daha uzun sürede ortaya çıkan geç semptomlardır. Öne eğik postür, ince koordineharareketlerde zorluk ve mikrografidir. (küçük el yazısı)
Hastalığın motor olmayan semptomları; uyku bozuklukları, yorgunluk, eksüel disfonksiyon, duysal semptomlar, otonomikdisfonksiyon, kognitifbozukluklar ve duygudurum bozukluklarıdır.
3)- Parkinson Hastalığının ortalama başlangıç yaşı nedir?
Parkinson Hastalığının ortalama başlangıç yaşı yaklaşık 60’dır. Genellikle 50 yaş üzeri hastalarda görülür.25 yaşından önce başlaması nadirdir.Parkinson Hastalığı prevalansı yaşla birlikte artar.Hastalığın ortalama kaba prevalans oranları,beyaz ırkta her 100.000 kişide 120-180 olarak tahmin edilmektedir.
4)- Parkinson Hatalığında tanı koymak için testler var mıdır?
Tanıya yönelik basit ama yaygın laboratuar testleri yoktur.Florodopa pozitron emisyon tomografisi (PET ) ,striatal dopaminerjik fonksiyonu göstermek için faydalı bir incelemedir.Ancak pahallıdır ve yaygın olarak bulunmamaktadır.Nigrostriatal nöron terminallerindeki dopamin taşıyıcısına bağlanan radyoizotopları kullanan tek foton emisyon bilgisayarlı tomografisi ( SPECT ) de faydalı bir tanı yöntemi olarak görülmektedir.
5)- Parkinson Hastalığının Genetiği Nedir?
Parkinson Hastalığında SNP lerin yanı sıra Parkin ve LARK gen mutasyonları ve synnükleinler önemli rol oynar.