Hafta sonunda, Elektrik Mühendisleri Odası’nın, İstanbul Barosu ve Tabip Odası’nın katılımıyla düzenlediği ‘Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri’ sempozyumunu izlemeye çalıştım. Toplantının kısaltılmış başlığı ‘Emanet 2013’ idi.
Açılış toplantısıyla, altı oturumun ikisindeki konuşmaları anlamaya çalışarak dinledim. Anlamaya çalışarak dememin nedeni, sık duymadığım teknik kavramların zorunlu olarak çok kullanılmasıydı.
Sempozyumda cep telefonları, baz istasyonları, kablosuz iletişim ağları, trafo ve yüksek gerilim hatlarının insan sağlığına ve çevreye zararlı etkileri anlatıldı. ‘İnsan sağlığı’ ve ‘çevre’ kelimelerinin tanımları nedir? Sadece maddi değerlerden mi bahsedilmektedir, yoksa ‘insanın’ ve ‘çevrenin’ her birinin içindeki ‘yaşayan’ ve ‘yaşatan’ bileşimler de söz konusu mudur?
Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘insan sağlığı’ tanımını Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Çağatay Güler verdi: ‘Sağlık, yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil; bedence, ruhça-zihince ve sosyal yönlerden tam bir iyilik’ durumudur.
Bu tanımdaki ‘bedence’, ‘ruhça-zihince’ deyimlerinin anlamlarını kısmen biliyoruz; ancak, ‘sosyal yönlerden tam iyilik’ durumunu toplum siyasetçilerle birlikte öğrenmeli!
Konuşmasına fıkralar katarak dinleyicisini kendisine bağlayan Prof. Dr. Çağatay, Birleşmiş Milletler’in ‘İhtiyatlılık İlkesi’ni de nakletti: “İnsan sağlığına yönelik risklerin varlığı ya da boyutu hakkında bilimsel şüphe varsa; karar vericiler durumun tam olarak gerçekleşmesini ya da ciddileşmesini beklemeden gerekli önlemleri almalıdır.”
İki adımda bir kaderin öne çıkarıldığı ülkelerde, toplum politikalarının ihtiyatlılık ilkesine dayanmasının önemi açıktır.
Profesör Nesrin Seyhan ve araştırma görevlisi Arın Tomruk, Gazi Üniversitesi Radyasyondan Korunma Merkezi’nin, 1999’daki kuruluşundan bu günlere kadarki araştırmalarını, seminerlerini ve katıldıkları uluslararası toplantıları, hazırlamalarına katıldıkları bildirileri anlattılar.
-ALINABİLECEK ÖNLEMLER-
Açıklamaya göre, Amerika Çevre Sağlığı Örgütü Kurucu Başkanı Devra Davis’in "Cepteki Tehlike" kitabında, cep telefonlarının zararlarından korunmak için alınabilecek en etkili bazı önlemleri şöyle sıraladı:
Cep telefonunuzu hiçbir zaman direkt olarak başınıza veya vücudunuza tutmayın.
Cep telefonu ile konuşurken diafon, kulaklık, hands-free cihazları veya tüplü kulaklık kullanın.
Cep telefonunuz açıkken vücudunuza yakın bir yerde taşımayın. Örneğin cep telefonunuzu cebinizde veya göğüsünüzde taşımayın. Cep telefonunuz açıkken, kullanmıyor olsanız bile radyasyon yaymaya devam eder.
Cep telefonunuzun sinyal seviyesi düşükken veya cep telefonunuz çekmediğinde daha güçlü çalışır ve daha çok radyasyon yayar.
Cep telefonlarını çocuklardan uzak tutun.
Çocuklar yetişkinlerden en az 2 kat daha fazla mikrodalga radyasyon emerler. Hamileler cep telefonlarını karınlarından kesinlikle uzak tutmalıdır.
Uyurken cep telefonunuzu yakınınızda bulundurmayın. Siz uyursunuz, ancak cep telefonunuz uyumaz.
Cep telefonunuz açık olduğu müddetçe radyasyon yaymaya devam eder. Cep telefonunuzu yastığınızın altına, yatağınızın yanındaki komodine