Türkiye’de her 200 kişiden 1’i Çölyak Hastası. Ülkemizde çok yaygın görülmesine rağmen çölyak hastalığı az biliniyor. Özellikle anneler, çocukları üzerindeki bu tehlikeli hastalığın belirtilerini, bilgi sahibi iseler evde teşhis edebilir. Eğer çocuğunuzda sebepsiz yere şişkinlik, karın ağrısı, deri döküntüsü, mide bulantısı, kemik erimesi ya da gelişme geriliği gibi rahatsızlıklar varsa bu sinsi tehlike sizin de yanı başınızda olabilir.
Genetik bir hastalık olarak tanımlanan çölyak, her yaşta ortaya çıkabilir. Çocuklarda tanısı daha kolay konulan bu hastalık büyüme geriliği, sebepsiz karın ağrısı, iştahsızlık, hazımsızlık, gaz şikâyetleri, yağlı ve kötü kokulu dışkılama gibi belirtiler gösterir.
Günümüzde her 200 kişiden birinin sorunu haline gelen çölyak hastalığının nedenini, yiyeceklerin içinde bulunan glüten maddesi oluşturuyor.
Elab Laboratuvarları Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Aytaç Keskineğe Çölyak hastalığının genetik geçiş gösteren bir bağışıklık sistemin rahatsızlığı olduğunu belirtti.
Çölyaklı kişiler buğday, arpa ve çavdarda bulunan protein olan glütene karşı hassastırlar. Genel popülasyonun %30’u çölyak hastalığı genini taşımaktadır. Ancak çölyak olan kişilerin %5’i hastalıkla ilgili semptomları gösterir.
Emzirerek bebeğinizi çölyak hastalığı’ ndan koruyun!
Yapılan çalışmalar emzirmenin bebeği çölyak hastalığından koruduğunu gösteriyor. Emzirme sırasında anne sütünden bebeğe az miktarda glüten geçer. Bu da bebeği çölyak hastalığından korur ya da en azından hastalığı erteler. Ayrıca yaşamın ilk aylarında glütenden zengin beslenmenin ciddi risk yarattığı bilinmektedir. Yaşamın ilk 4-6 ayında sadece anne sütü ile beslenme bu açıdan çok önemlidir. Çölyak hastalığı her yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen 8-12 aylık çocuklarda daha sık görülmektedir.
Çölyak hastası olduğunuzu nasıl anlarsınız?
Çölyak hastalığının tanısı şikâyetlerin değişkenliği yüzünden zor olabiliyor. Ancak tanıyı destekleyen laboratuar bulguları hastanın glütenden zengin ve glütenden fakir beslendiği dönemler arasında ortaya çıkan farklılıklar dikkate alınarak kolaylaştırılıyor. Her ne kadar hastanın damarından alınan kan örnekleri ile çalışılan testler tanıya yardımcı olsa da bazı hastalarda, tedavi ile ortaya çıkan etkilerin görülebilmesi için, ince barsak biyopsisi gerekebiliyor.
Çölyak belirtileri:
12-24 aylık bebeklerde ishal veya kabızlık kusma, mide gazı, şiddetli karın ağrısı, kilo kaybı, gelişim geriliği ve kas kaybı, anemi. Bu belirtiler varsa mutlaka Çölyak akla getirilmesi gerekiyor.
Çölyaklılarda görülebilen hastalıklar:
Non-Hogkin lenfoma
Lösemi,
Malign melanom,
Meme kanseri
Çölyak hastalarının tek tedavisi glütensiz diyet!
Çölyak hastalığı olan insanlar glütensiz diyetle beslendiklerinde bağırsaklarında oluşan harabiyet düzelir. Ama bu düzelmeye aldanıp tekrar glütenli gıdaları tüketmeye başlamaları halinde hastalığın bulguları yeniden ortaya çıkabilir.
Çölyak hastalığının tek tedavisi glütensiz diyet. Buğday, çavdar, arpa ile bunlardan yapılan her türlü yiyecekten uzak durmak gerekiyor. Diyette tahıl grubundan pirinç ve mısırdan yapılan yiyecekler tüketmeye özen göstermek yerinde olur. Ayrıca teflon, tahta kaşık gibi mutfak aletleri ne kadar iyi temizlenmiş olsa bile gözeneklerinde glüten kalıntıları kalabilme riski olduğundan bu tür materyalleri kullanmamaya itina gösterilmesi gerekiyor.