Gelişimsel Sözel Anlatım Bozukluğunun Nedenleri
Gelişimsel sözel anlatım bozukluğu tam olarak anlaşılamamıştır. Genellikle çocuğun zekâ seviyesiyle ilişkili değildir. Çoğu zaman belli bir nedeni bulunmaz. Bu hastalık genetik olabilir ya da aileden gelebilir. Nadiren de olsa beyin yaralanmaları da yetersiz beslenme bu duruma yol açabilir. Çocuğunuzun merkezi sinir sistemi hasar gördüyse konuşma yitimi gibi bir sözel anlatım bozukluğu oluşabilir.
Gelişimsel Sözel Anlatım Bozukluğunun Belirtileri Bu hastalık tek başına yaşanabileceği gibi diğer sözel anlatım bozukluklarıyla bir arada görülebilir. Belirtiler genellikle kelimelerde yaşanan sorunlar ve kelime hafızasının kusurlu olmasıyla sınırlıdır. Örneğin, çocuğunuzun aynı yaş grubundaki diğer çocuklara göre kelime hazinesi ortalamanın altında olabilir. Çocuğunuz uzun cümleler oluşturmayabilir ya da kelimeleri yanlış sıralamayla kullanabilir. Bazense zamanları yanlış kullanarak “Zıpladım,” demek yerine “Zıplarım,” diyebilir.
Gelişimsel sözel anlatım bozukluğu olan çocuklar, kendilerini nasıl daha iyi ifade edeceklerini bulamadıklarından genellikle “ııı”, “eee” gibi sesleri kullanırlar. Çocuğunuz düşünürken sorunuzun bir kısmını tekrarlayabilir.
Dili Algılama ve Sözel Anlatım Bozukluğu Çocuğunuz yukarıdaki belirtileri yaşıyorsa ve söylediklerinizi anlamakta güçlük çekiyorsa dili algılama ve sözel anlatım bozukluğu yaşıyor olabilir. Bu durumda çocuk bilgiyi anlamakta, düşüncelerini düzenlemekte ve söylenenleri takip etmekte zorlanır.
Gelişimsel Dönüm Noktalarını Bilin Bazı çocukların dil becerileri zamanla yaşıtlarınınki gibi gelişir. Gelişimsel sözel anlatım bozukluğu olan çocuklarda ise sadece bazı dil becerileri gelişir. Dille ilgili gelişimsel dönüm noktalarını bilmeniz çocuğunuzu ne zaman doktora götürmeniz gerektiğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
Doktor, çocuğunuzu konuşma terapistine, psikoloğa ya da çocuk gelişim uzmanına götürmenizi tavsiye edebilir. Bu uzmanlar ailenizde dil ya da konuşma sorunları yaşayan başka kişilerin olup olmadığını soracaktır.
Muayene sırasında çocuğunuza sözel anlatım bozukluğu için standart bir test uygulanır. Çocuğunuzun gelişimsel dil bozukluğu yaşamasına neden olan bu durumuna işitme sorunlarının yol açmadığından emin olmak için işitme testi de yapılır. Ayrıca, diğer öğrenme sorunları için de test yapılır.
Sözel Anlatım Bozukluğunun Tedavisi Sözel anlatım bozukluğunun tedavisi konuşma terapisi ve danışmanlıkla yapılır.
1) Konuşma Terapisi
Çocukların şu becerileri geliştirmesi gerekmektedir:
Bilgileri algılamak Bilgileri anlamak Bilgiyi akılda tutmakKonuşma terapisi bu becerilerin test edilip güçlendirilmesine odaklanarak çocuğunuzun sözcük kapasitesini artırmayı sağlar. Konuşma terapisti kelime tekrarlarını, görüntüleri, çocuğunuza uygun okumaları kullanarak çocuğunuzun iletişim becerileri artırılır.
2) Danışmanlık
Kendilerini ifade etmekte zorlanan çocuklar bunalarak sosyal olarak yalnızlaşırlar. Çocuğunuz tartışma sırasında kendini ifade etmek için doğru kelimeleri kullanmadığından kavgaya karışabilir. Danışmanlık, çocuğunuzun iletişim güçlüğünden doğan bunalımla nasıl baş edebileceğini öğretir.
Gelişimsel Sözel Anlatım Bozukluğunun İyileşmesi Gelişimsel sözel anlatım bozukluğu yaşayan çocuklarda işitme sorunları, beyinde yaralanma ya da öğrenme güçlüğü yoksa bu durumun iyileşmesi daha kolay olacaktır. Gelişimsel sözel anlatım bozukluğu yaşayan çocuklar genellikle konuşma terapisiyle birlikte kendilerini tam olarak nasıl ifade edeceklerini öğrenirler.
Soru: İlk çocuğum bizimle iletişim kurmakta zorluk çekiyordu ve yaşıtlarından çok daha sonra konuştu. Aynı durumun şu an 15 aylık olan ikinci çocuğumda da olabileceğinden korkuyorum. Gelişimsel dil bozukluğundan dolayı aynı sıkıntıları yaşamasını önlemek için yapabileceğim bir şey var mı?
Cevap: Çocuğunuzun gelişimsel dil bozukluğu yaşayacağına dair endişelerinizin olması son derece anlaşılabilir bir durumdur. İlk çocuğunuzun teşhisini bilmeden aynı gelişimsel sorunların ikinci çocuğunuzda da olma ihtimalini tahmin edemeyiz. Gelişimsel sözel anlatım bozukluğu vakalarının çoğunda neden tam olarak anlaşılmamış olsa da genetiğin rol oynadığı düşünülmektedir. Eğer gelişimsel sözel ya da sosyal dönüm noktalarının gerisinde kaldığını düşünüyorsanız bu endişelerinizi çocuğunuzun rutin muayenesi sırasında doktorunuza iletmenizi ve düzgün bir değerlendirme almanızı tavsiye ediyorum.