Kırmızı pancar, ıspanakgiller ailesinden olan, yumru kökü çok lezzetli ve sağlığa son derece faydalı toprak altında yetişen bir kök sebzedir. Kırmızı renkli besinlerin kansere ve kalp damar hastalıklarına karşı bilinen koruyucu etkileri çoğunlukla kırmızı lahanada olduğu gibi antosiyanin içeriğine bağlıdır. Kırmızı pancara bu rengi veren ise betalain grubu maddelerdir ve bu açısından eşşizdir.
İstanbul Florence Nightingale Hastanesi, Sağlıklı Yaşam Merkezi Direktörü, Uzm. Dr. Özgür Şamilgil pancarın mucizevi gücünü adım adım anlatırken, şeker oranı yüksek bir sebze olduğundan, pancar suyunun da aşırı tüketilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor;
1- İLTİHAP ENGELLEYİCİ:
Birçok besinde bulunmayan, hücreleri, enzim ve proteinleri koruyan betalain grubu bir madde içerir. Bu maddenin iç organları koruyucu, kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalıkları engelleyici çok büyük faydası vardır. Yalnız bu fayda, betalainleri vücudunuzun kullanabilme yeteneğine bağlıdır yani genetik yapınızla ilgilidir.
2- KANSERE KARŞI:
Hayvanların içme sularına katılarak yapılan deneylerde, kalın barsak, mide, sinir sistemi, akciğer, meme, prostat kanserlerini engellemede ve ilerlemesini yavaşlatmada etkili bulunmuştur.
İnsanlarda pankreas, meme ve prostat kanserinde kullanımı ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir.
3- DETOKS ETKİSİ:
Kanın temizlenmesi ve karaciğerin zehirlerden arınmasına yardımcı olduğu bilinmektedir.
4- YÜKSEK KAN BASINCINI DÜŞÜRÜCÜ ETKİSİ:
Yapılan bazı çalışmalarda pancarda bulunan nitrat denilen maddenin vücutta nitrik oksite dönüşerek damarları genişlettiği, kan dolaşımını kolaylaştırdığı, tansiyonu düşürdüğü gösterilmiştir.
5- DAYANIKLILIK SAĞLAYICI:
Egzersiz öncesi içilen pancar suyunun egzersize dayanıklılığı arttırdığı, dinçlik verdiği bilinmektedir.
6- DAHA FAZLASI :
- bağışıklık sistemini destekleyen C vitamini, - barsak çalıştırıcı, hazım kolaylaştırıcı yoğun lif ,
- sinir ve kas fonksiyonlarını güçlendirici potasyum,
- kemik, karaciğer, böbrek ve pankreas sağlığını destekleyici manganaz,
- kalp damar hastalığına, sakat doğumlara ve kansızlığa karşı koruyucu folik asit B vitamini
- sarı nokta göz hastalığını engelleyen lutein ve zeaksanthin içermektedir.
NE KADAR TÜKETİLMELİ
Çalışmalara göre çok yüksek besin değeri nedeniyle haftada 2 gün, yarım veya bir bütün pancar ya da aynı aileden pazı, ıspanak, kinoa tüketimi önerilmektedir. Bazı kişilerin pancar tüketimi sonrası 24-48 saat kadar süren idrar ve dışkıda koyu kırmızı renk değişimi görülebilmektedir. Bu durumdakilerin demir metabolizma bozukluğu veya sık böbrek taşı düşürme sorunu olabilir, hekimlerine danışmadan fazla pancar tüketmemeleri önerilir.
NASIL SEÇİLMELİ VE SAKLANMALI
Tüm yıl boyunca bulunabilmektedir fakat Haziran Ekim arası besin değeri daha yüksektir. Küçük veya orta boyu, kökleri ve yaprakları canlı ve sağlam olanı, yüzeyi düzgün ve çatlağı eziği, lekeleri olmayan, koyu canlı renkli olanları seçilmelidir. Yaprakları ve kökleri, suyunu kaybetmemesi için çok dipten kesilmemelidir, tepeden yaprakları 4 cm, alttan kökleri 2 cm bırakacak kadar kesilmesi uygundur.
Havası iyice alınmış plastik torbada, yıkanmadan buzdolabında 3 hafta kadar saklanabilir.
Yaprakları da yıkanmadan aynı şeklide saklanırsa 4 gün kadar tazeliğini korur.
NASIL HAZIRLANMALI VE TÜKETİLMELİ
Soğuk suda, içindeki kırmızı suyu akıtmamak için zedelemeden yıkanmalıdır.
Çok faydalı olan betalainler, ısıya fazla dayanıklı değildir.
Besin değerini kaybetmemesi için en sağlıklısı çiğ yenmesidir.
Çiğ sevmeyenler ince dilimler halinde seramik veya çelik tavada 1 dakika kaynatarak garnitür veya salataya ekleyebilir.
Pişmiş olarak yenecekse bütün veya 4'e bölünüp, 15 dakikayı geçmeyecek şekilde buharda veya kaynatarak, veya 1 saati geçmeyecek şeklide hafif-orta ısıdaki fırında pişirilmesi uygundur.
Pişirilirken limon veya sirke konursa rengi açılır, daha koyu bir renk istenirse kabrartma tozu sodyum bikarbonat eklenebilir.
Ayrıca meze olarak taze limon suyu, sızma zeytinyağı ve baharatlarla marine edilerek de tüketilebilir.