İngiliz The Guardian, Türkiye’nin Suriye sınırındaki ilçelerde gerçekleşen evliliklerin “hareketli” bir ticarete dönüştüğünü, ancak bunun bölgede bazı sorunları da beraberinde getirdiği yorumunu yaptı. Türk kadınların anlattıkları oldukça çarpıcı.
KOCALARIMIZIN AKLINI ÇELMEYE ÇALIŞIYORLAR
Gazetenin Türkiye muhabiri Constanze Letsch, Hatay’ın Reyhanlı ilçesinden gönderdiği haberine, bir kuaförden izlenimleriyle başlamış. Kuaförün sahibi Hatice Utku Letsch’ye “Evlenen Suriyeli bir gelin. Bugünlerde böyle çok müşterimiz var” diye konuşurken, dükkanda çalışanlardan biri öfkeli bir şekilde “Eşlerimizi çalıyorlar” demiş. Muhabir bu durumu, “Kızgınlık artıyor. Sınırdaki illerde ve ilçelerde kadınlar, Suriyelileri kocalarının aklını çelmekle suçluyor. Eşlerinin kendilerini sık sık Suriyeli bir kadınla evlenmekle tehdit ettiklerini söylüyorlar” sözleriyle aktarıyor.
KARILARINI BOŞUYORLAR
27 yaşındaki İdlibli gelinin adı Emine. 43 yaşındaki Türk eşi ile bir çöpçatan aracılığı ile tanışmış. Evleneceği kişi ile ilgili olarak “İlk eşini boşadı ve yeniden evlenmek istiyor. Ankara’da bir evi var, orada çalışıyor. Bana bakacak. Zira Suriye’deki ailemin ise hiçbir şeyi kalmadı” demiş Emine. Eşinin Arapça öğreneceğini, mutlu olduğunu da eklemiş. Birçok Suriyeli sığınmacı gibi Emine de Türkiye’ye yasa dışı yollardan gelmiş. Geçerli bir pasaportu yok. Bu nedenle evliliğini kaydettirmesi de mümkün değil. İmam nikahı ile evlenecek, hiçbir hakkı olmayacak.
10 BİN LİRAYA MAL OLUYOR
Mesleği iş adamı olarak açıklanan damat, kendisini Suriyeli müstakbel eşi ile tanıştıran kişiye 3 bin lira ödeyecek, 5 bin lira tutarındaki diğer masrafları da üstlenecek. Yani Suriyeli bir kadınla evlenmenin toplam maliyeti yaklaşık 10 bin lira. Kilis’te bir tıp merkezindeki çalışan Doktor Muhammed Asaf Letsch’e, 2012’de bölgeye gelmesinden bu yana yaklaşık 4 bin Suriyeli kadının Türklerle evlendiğini söyledi.
SADIKLAR, AZ KONUŞURLAR
Guardian muhabirine konuşan Kemal Dilsiz adlı aracı, 60 kadar Suriyeli kadının Türklerle evlenmesini sağladığını söyledi: “Türkiye’nin her yerinden erkekler beni arıyorlar, Suriyeli bir eş istiyorlar. Suriyeli kadınların daha sadık olduklarını, fazla konuşmadıklarını söylüyorlar.”
KADINLAR HEP KURBAN
Haberde kadın örgütlerinin bu durumdan kaygılı olduğu belirtildi. Guardian’ın haberinde, Gaziantep’ten bir aktivistin şu sözleri yer alıyor: “Çok sayıda (Suriyeli) kadın bu evlilikleri çaresizlikten kabul ediyor. Düşündükleri tek şey ailelerini nasıl besleyecekleri. Söz konusu düzenlemeler bunun tek yolu gibi görünüyor. Erkekler de bu durumu suiistimal ediyor. Türk kadınları da kendilerini çaresiz ve endişeli hissediyor. Zira aileleri parçalanıyor. Yani sınırın her iki tarafında da, kurban kadınlar oluyor.”
MÜLTECİ SAYISI 1 MİLYON
Resmi rakamlara göre Türkiye’deki Suriyelilerin sayısı 1 milyona yakın. Bu sayının yıl sonuna dek 1,4 milyonu bulması bekleniyor. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların yüzde 75’ini kadınlar ve çocuklar oluşturuyor. İnsan hakları örgütleri Suriyeli kadın sığınmacıların çoğunun tecavüze ya da cinsel tacize maruz kaldıklarına dikkat çekiyor.