Gıda Tarım ve Hayvancılık Aydın İl Müdürlüğünden yapılan açıklamada, üreticilerin bu konuda bilinçlenerek, üzerinde etiket ve bitki pasaportu taşıyan tohum, fide ve fidanları, bakanlıkça yetki verilmiş tohumluk bayilerinden yada üretici belgesi olan üreticilerden almaları gerektiği ifade edildi.
Yapılan açıklamada, “5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu 8. maddesi ile 12. maddesi ve bu kanun doğrultusunda çıkarılan Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliğine göre "Tohumlukları yetiştiren, işleyen ve satışa hazırlayan, dağıtan ve satan gerçek veya tüzel kişiler, bakanlık tarafından yetkilendirilir ve denetlenir. Yetkilendirme ve denetim ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Ticarete arz edilen tohumlukların standartlara uygunluğu ile etiket ve ambalaj bilgilerinin doğruluğu Bakanlıkça denetlenir. 'Yine 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem kanunu 17. maddesine göre de bakanlıkça belirlenen zararlı organizma taşıyıcısı olabilecek bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeleri üreten, ithal eden, depolayan ve ticaretini yapanlar, kayıt ile ilgili bakanlıkça belirlenen esaslara uymak ve kayıtlarını yaptırmak zorundadır' denmektedir. Buna göre yetkisiz kişilerin açıkta fide, fidan, tarla bitkileri tohumu ve sebze tohumu satmaları yasaklanmıştır.
İlgili kanun ve yönetmeliklere göre; Bakanlıktan yetki almadan tohum, fide, fidan satan, ticari anlamda üretimini yapan kişi ve kuruluşlara 2017 yılı ceza tutarı 21.242,57 TL, para cezası, tohumlukları müsadere altına alma ve imha olmak üzere idari yaptırım uygulanmaktadır. Cadde, sokak araları gibi açık alanlarda tohum, fide, fidan satışına müsaade edilmemekte, satışlar sıkı bir şekilde denetlenmektedir. Üreticilerin de bu konuda bilinçlenmesi; üzerinde etiket ve bitki pasaportu taşıyan tohum, fide ve fidanları, Bakanlıkça yetki verilmiş Tohumluk Bayilerinden yada Üretici Belgesi olan üreticilerden almaları gerekmektedir. Üreticiler; açıkta, yetkisiz kişilerden, etiketsiz, sertifikasız ve pasaportsuz fide-fidan satın aldığında birçok sorunla karşılaşabilmekte; hastalık ve zararlılara rastlanabilmekte, bu durum fide-fidan kurumalarına, verim kaybına neden olmaktadır.
Ayrıca bu hastalık ve zararlılar topraklarımıza bulaşarak, çözümü zor ve zaman alan sorunlara da sebep olmaktadır. Aşılı diye satıldığı halde bazı fidanların aşısının olmadığı, dikildiğinde tutmadığı ve belirtilenin dışında farklı tür ve çeşitte meyvelerin oluştuğu, kalitesiz ve verimi düşük ürün alındığı görülebilmektedir. Üreticiler böyle sorunlarla karşılaştığında elinde etiket, sertifika, pasaport gibi belgeleri olmadığından geriye dönük olarak hakkını arayamamakta, maddi açıdan zarara uğramakta, emeği ve zamanı boşa gitmektedir. Üreticilerimizin mağdur olmamaları için tohum, fide ve fidanları etiketli, sertifikalı ve pasaportlu olarak, yetkili tohumluk bayileri ya da yetkili üreticilerden almaları gerekmektedir” denildi.