Havayolu teknolojisinin gelmiş geçmiş en büyük başarısı olan Concorde uçakları, 2003 yılında kullanımdan kaldırıldı. 27 yıllık hizmetten sonra, dünyanın en ünlü bu uçağı emekli oldu. İlkin Air France tarafından düzenlenen jübileyi, British Airways’deki veda uçuşu takip etti. Bu, dünyadaki süpersonik uçuşların sonu olarak ilan edildi.
Böylesi güzel ve sesten hızlı, gürültü kirliliği açısından da avantajlı bir uçak, nasıl oldu da dev ve gürültü kaynağı alüminyum yığınlarına tercih edildi? Condorde’u sonsuza kadar karada kalmaya mahkum eden politik entrikalar mıydı? Yoksa güvenlik kaygısı mıydı?
Concorde Nasıl Bir Uçaktı?
Concorde, yolcu uçağı olarak tasarlanmış süpersonik bir jetti. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra sesten hızlı bir yolcu uçağı yapım fikri ortaya atılmıştı. Bu amaçla İngiltere’de “Sesten Hızlı Uçak Komitesi” kuruldu. Bunu dünyanın birçok ülkesi takip etti. Rusya ve ABD gibi iki süper güç bu iş için yarışmaya başlamıştı bile. Ancak ABD 1971’de bu projeyi iptal etti. Fransa ve İngiltere ise 1962 yılında ortak bir “sesten hızlı uçak” projesi başlattı ve 1969’da Concorde doğdu. 1977’den itibaren ise Paris ve New York arasında yolcu taşımaya başladı.
Concorde uçakları, uçuşlarda saatte 2132 kilometre hıza erişebiliyor. 18200 kilometre yüksekliğe çıkan uçaklar, Atlantik okyanusunu normal şartlarda 3 saatlik kısa bir sürede geçebiliyorlar. Dış yüzeyi çok hafif ve ısıya dayanıklı titanyumdan yapılan Concorde’ler uçarken; dış çephe sıcaklığı 92, burun kısmı 130 dereceyi buluyor. Sıcaklık yüzünden genleşen dış yüzeyde uçak boyu 7.5 cm uzuyor.
Concorde’u Sonsuza Dek Karada Tutan Esas Neden
Uçağın büyük versiyonları, yaklaşık 200 yolcuyu rahatlıkla taşıyordu. Dar gövdelileri ise 125 yolcuyu ancak bulabiliyordu. Her bir yolcu, Paris-New York uçuşu için yaklaşık 12.000 dolar gibi bir bilet ücreti ödemek zorunda kalıyordu. Concorde’den bilet satın alabilenler, genellikle süper-zenginler ve ünlülerdi.
Yaklaşık 1 yolcusu için 6000 km’lik Paris-New York uçuşunda 300 dolar civarında yakıt harcıyor, toplam yakıt maliyeti ise 100.000 TL’yi geçiyordu. İşletme maliyetleri ile birlikte yolcu başına harcanan para çok çok artıyordu. 1 adet Concorde kaldırmak, 6 adet Boeing 747 maliyetine eş değer hale gelince; Air France ve British Airways Concorde’yi emekliye ayırmaya karar verdi ve yeryüzünde sesten hızlı yolcu taşıyan uçak, 2003 yılında tedavülden kalktı.