Dünyada ilk defa kafa nakli yapılacak kişi 32 yaşındaki Rus Valery Spiridonov. Dünya gündemine bomba gibi düşen dünyanın ilk kafa nakli operasyonunu, pekçok bilim insanı intihar olarak nitelendirse de Werdnig-Hoffman amyotrophia hastası Valery Spiridonov, ölmeden önce sağlıklı bir bedende yaşamak istediği için bu operasyonu kabul etmişti.
EN AZ 100 KİŞİLİK BİR EKİPLE...
Kafa nakli operasyonunu yapacak İtalyan Cerrah Sergio Canavero ise operasyonun yüzde 90 başarılı olacağını iddia etmiş ve Çin'de yapılacak nakilin 2017'de en az 100 kişilik bir ekiple, en az bir gün süreceğini açıklamıştı.
Tek isteği ölmeden önce sağlıklı bir bedende yaşamak olan Valery Spiridonov, yüksek riskleri olan bu ameliyat için, "Şimdiki vücudumdaki zamanımın çok sınırlı olduğunun farkındayım. Özellikle benim için olmasa da bir çözümün bulunması gerektiğini biliyorum" dedi.
Bu yıl yapılması beklenen kafa nakli ameliyatı hakkında konuşan Valery Spiridonov, ameliyatın ancak doktorun ve uzmanların yüzde 99 başarılı olacaklarına inandıkları zaman gerçekleştirileceğini söyledi.
AMELİYATIN AMACI PAHALI BİR ÖTENAZİ DEĞİL!
Dr. Sergio Canavero ilk kafa naklini 2017'de yapmayı planlıyor. Herkesi heyecanlandıran kafa nakli ameliyatı ne zaman yapılacak, tarih belli mi?
Hayır. Kimse belirli bir tarihe bağlı kalmak istemiyor. Bu bir yarış değil. Tabii ki canlı biri üzerinde ameliyat, ancak doktorun ve uzmanların yüzde 99 başarılı olacaklarına inandıkları zaman gerçekleştirilecek. Planlarımızda bu ameliyatı, yalnızca pahalı bir ötenazinin ilginç bir videosunun ortaya çıkması amacıyla gerçekleştirmek yok.
Ameliyatın Çin'de yapılacağı açıklanmıştı. Planlarda herhangi bir değişiklik var mı? Süreçten bahseder misiniz?
Tabii ki altyapısı, imkanları ve uzmanları en gelişmiş olan ülkeler bu tarz şeyler için daha uygun. Bu biraz uzaya gitmeye benziyor. Bu yüzden bize yardım etmeyi öneren ülkeler de prestij kazanıyor. Ancak sözümona "etik" denen şey ve başka etkenler bu işlemi yapmak isteyen insanları engelliyor ve bu yüzden işlem ancak, ilk kalp naklinde de olduğu gibi, yabancı uzmanların gözetimi altında bir üçüncü dünya ülkesinde gerçekleşebiliyor. Kendilerinin ihtiyacı olmadığı için sonsuza kadar beklemeye razılar. Ben, bu araştırmanın, yeni tedavi yöntemlerinin, rehabilitasyon tekniklerinin, ilaçların ve materyallerin geliştirilmesi konusunda neden önemli olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Gelişmiş ülkelerden daha fazla destek almak için, daha güvenli ve iyi işlem için ve hayatım sonra ermeden gerçekleşebilmesi için.
"BÜTÜN HAYATIMI BUNA ADAMIYORUM"
Zaman yaklaşıyor, heyecanlı mısınız? Ameliyattan önce bir sanal gerçeklik sistemi kullanacağınızı duyduk. Ders almaya başladınız mı? Süreç nasıl işliyor?
Birinin ilk olması gerekiyor. Ama bu bir yarış değil, en azından benim bakış açımdan. Mesele, bilimin sınırlarını genişletmekte. Çok heyecanlı bir süreç ve bir yandan bu sayede insanları motive etmeme yarıyor. Ancak bütün hayatımı buna adamıyorum. Riskleri çeşitlendirmek ve yaşayan insanları desteklemek için robot ve yapay zeka geliştiriyorum. Ameliyata gelecek olursak, henüz bir ders almadım. Kendi projelerim ve işimle meşgulüm. Ameliyatın ne zaman olacağını belirleyen yalnız Dr. Sergio Canavero, hangi tarihi seçtiğini bilmiyorum.
"GİDİP MAĞAZADAN BİR VÜCUT SEÇMEYE BENZEMİYOR..."
Siz kafa nakli operasyonunu yaşayan ilk kişi olacaksınız, bu çok heyecan verici... Ne hissediyorsunuz? Bu ameliyattan beklentileriniz neler?
Açıkçası çok fazla beklentim yok. Sadece şimdikinden biraz daha sağlıklı olmak istiyorum. Sonrasında egzersiz ve beslenmeyle bunu düzenleyebileceğimize inanıyorum. Her neyse, bu gidip mağazadan bir vücut seçmeye benzemiyor. Donörden gelen vücuda adapte olmam gerekecek.
Kız arkadaşınız ameliyat olmanızı istememişti. Geçen süre zarfında fikrinde değişiklik oldu mu? Ben, bunun sizin hayaliniz olduğunu düşünüyorum. Bu ameliyat hakkında ne düşünüyor? Peki ya aileniz? Sizi destekliyorlar mı?
Onlar beni olduğum gibi kabul ediyorlar ve bana alıştıkları için aynı şekilde kalmam gerektiğini söylüyorlar. Ayrıca risklerin çok fazla olduğunu düşünüyorlar. Ama benim ailemde, kim -denenmeye değeceğini düşünüyorsa- ne karar verirse versin, herkes birbirini destekler.
Bilim insanlarına göre, bu metod MS hastalarına ve felçli hastalara yardımcı olabilir. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Aslında bizim yaptığımız şey sadece kafa naklinden daha geniş. Birkaç meslektaşımla birlikte "Yaşam İsteği" adında bir grup kurduk. Teknoloji ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik deneyimlere karşı olan tutkum sayesinde kendimi tıp ve diğer ilgili alanlardaki bilimsel gelişmelerin içerisinde buldum. Böylece bugün bireysel olarak çalışan bilim insanlarını ve araştırma gruplarını birleştirerek, onların işbirliği sayesinde uzun vadede insanların hayatlarını kurtarabilecek medikal ve rehabilitasyon teknolojilerini geliştirme şansımız var. Bugün takımımızın portföyünde sonuçlanmak üzere olan birkaç metod var. Bunların büyük bir çoğunluğu bilim insanları, bilim doktorları, önde gelen üniversitelerin profesörleri ve tıp doktorları tarafından yaratıldı.
"ZOR ŞARTLARDA BÜYÜDÜM"
Ben ve benim tercihimden bahsetmişken, size bütün bunların nasıl olduğunu anlatmak istiyorum: Şimdi 32 yaşındayım. Hayatımın çoğu boyunca, hatta kendimi bildim bileli, kas sistemini oldukça zayıflatan bir tanı olan Werdnig-Hoffman amyotrophia ile yaşadım. Ağır objeleri kaldıramıyorum ve kendim yürüyemiyorum. Açıkçası bu tanıya sahip insanların yapabileceği şeyler çok kısıtlı. Benim durumumda bunlar elektronik aletlerdeki düğmelere basmak, tekerlekli sandalyemin kumandasını kullanmak ve günlük yaşamın en ufak bazı aktiviteleriyle sınırlı.
Böylesine zor şartlarda büyüdüm ve hep geleceğimi bir şekilde kurmam gerektiğini düşündüm. Ailem sayesinde tam vaktinde kendi kendimi eğitmeye başladım. Düşünsel yaklaşım ve kendini analiz etme anlamında iyi bir yöntem. Çocukluğumdan beri bilim kurguyu severdim, bilimsel başarılarla ilgili her şeye bayılırdım. Bilim kurgu ve bilime karşı olan bu tutkum da sonuç olarak beni bu kararı almaya itti.
"ÇALIŞMAYAN PARÇALARIN DEĞİŞTİRİLMESİ İLGİNÇ VE MANTIKLI"
10-12 yaşlarında Robert White adında, hayvanlar üzerinde sıradışı deneyler yapan -maymunlar üzerinde kafa ve vücut nakilleri- ve bu deneyleri karışık tepkiler alan bir bilim insanının varlığını öğrendim.
O sıralarda, sahip olduğum tanının ne anlama geldiğini tamamen biliyordum. Geri dönüşü olmayan ve kalıcı bir şey olduğunu biliyordum. White'ın yaptıklarının benim için de ilginç olabileceğini düşündüm. Teknoloji ve bilim kurgu düşkünü benim gibi bir genç için, çalışmayan parçaların değiştirilmesi ilginç ve mantıklı duyuluyordu.
Bu alandaki her gelişme benim için çok önemli. Şimdiki vücudumdaki zamanımın çok sınırlı olduğunun farkındayım ve özellikle benim için olmasa da bir çözümün bulunması gerektiğini biliyorum. Bu konu hakkında sürekli konuşarak, bir yüze kavuşmasını sağladım. Canavero ile tanışmamdan önce o, sıradışı ve fikirleri kabul edilemez bir doktor gibi görünüyordu, ama ben resmin içine girdikten sonra, onun fikirleri daha gerçekçi bir hale geldi.
"BEN SADECE DEVLETTEN ALDIĞI MAAŞLA YAŞAYAN ENGELLİ BİRİ DEĞİLİM"
Çok hasta vücuda sahip bir grup insanın varolduğu anlaşıldı. Onların problemlerinin çözümü için tek ve aynı çözümün olması gerekmiyor, bu vücut nakli, gen terapisi, eksoskeleton veya başka bir şey olabilir. Ama bunların hepsi benden bile daha kötü durumdaki insanlar için gerekli. En azından biraz yardım alabilirlerse, toplum için çok fazla iyilik yapacaklardır.
İnsanlar için yeni bir haber olabilir ama ben sadece devletten aldığı maaşla yaşayan engelli biri değilim. Yazılım geliştirme alanında çalışıyorum ve eğitim materyalleri geliştiriyorum. İnteraktif servisler üzerine çalışan uluslararası firmalarla işbirliği yapıyorum. Aktif bir sosyal hayatım var, bulunduğum şehirdeki engelli insanların çıkarlarını temsil ediyorum. Bir yandan da Vladimir şehri Avam Kamarası üyesiyim. Zaman ve sağlığım elverdiği sürece yararlı olmaya çalışıyorum. Bütün bunlar sayesinde, benim gibi olanlar çok daha fazlasını yapabilecekler.
"SADECE KAFA NAKLİNE GÜVENMİYORUM"
Tabii ki bütün tedavi çeşitleri herkes için uygun olamaz. Her tanı kendine özgü ve bir teknolojinin bütün hastalara yardımcı olacağını söyleyemeyiz. Örneğin benim için, eksoskeleton (dış iskelet) sorunlarımı çözmekte iyi bir yol değil, çünkü hastalığım yüzünden eğik bir omurgam var ve standart eksoskeletonlar bana yardımcı olamaz.
Sadece kafa nakline güvenmiyorum, bu yüzden otopilotlu bir tekerlekli sandalye sistemi geliştiriyorum. Ama eğer güvenli bir şekilde gerçekleşirse ve daha bağımsız bir yaşam sürmemi sağlayabilirse, bu tekniğin diğer organ nakilleri gibi mümkün kılınması gerekir.