Hemen şunu söyleyeyim. Bunu sadece doktorluğumda tecrübe etmedim. Bundan 9 yıl önce ben de bir hastaydım. 30’lu yaşlarımın başındaydım ve meme kanseri teşhisi konmuştu. Biliyordum ki hem fiziksel, hem psikolojik sağlığıma dikkat etmeliydim. Tabi bu her zaman en kolay şey değildi. Öyle günler oldu ki, kendimde herhangi bir şey yapma gücü bulamıyor, zamanımı üzgün ve kaygılı geçiriyordum. Ama genel olarak vücudumu ve zihnimi iyi durumda tutmaya çalıştım ve iyileşeceğimi umdum. Şimdi size hastalıktan kurtulmama yardımcı olan 6 temel adımdan bahsedeceğim.
1. Vücudunuzu Dinleyin Sizi sizden daha iyi kimse anlayamaz. Gün içinde ve gün sonunda nasıl hissettiğinizi anlamaya çalışın. Hem daha iyi hissetmek için ne yapacağınıza karar verebilirsiniz, hem de doktorunuzun herhangi bir yan etkinin farkında olması sağlarsınız.
İyileşme sürecinde 2 günlüğüne her yarım saatte bir notlar alın. İster bulaşık yıkıyor olun, ister kitap okuyor, o an neler hissettiğinizi yazın. Yorgunluk ve fiziksel rahatsızlık düzeyinizi 1 den 10’a kadar olan değerlerle belirtin. 0 puan hiç acınız yok ve gayet rahatsınız; 10 puan takatten düştünüz demektir.
2 gün geçtikten sonra tuttuğunuz kayda bakın. En iyi ne zaman hissetmiştiniz ya da en kötü. Daha iyi hissetmek için gün içinde neleri değiştirebileceğinizi düşünün. Böyle bir kayıt tutmak, aynı zamanda hangi alışkanlıkların iyileşme sürecine fayda sağlamadığını görmenizi sağlayacaktır. Hasta olmadan önce kahvaltı yapmak önceliğim değildi. Ama meme kanseri tedavi süresi boyunca tuttuğum kayıt sayesinde şunu fark ettim. Uyandıktan sonraki bir saat içinde çok daha enerjik oluyordum. Ev işleriyle veya e-postalarımı cevaplamakla meşgulsem ve bir bardak kahve ile başlamışsam güne, birkaç saat sonra yoruluyordum.
2. Huzursuz Olacağınızı Düşünüp Huzursuz Olmayın Pozitif bir yaklaşıma sahip olmanız, aksi olmadığınız anlamına gelmez. Olumsuz ruh halleri ve stres günlük hayatın parçalarıdır. Özellikle bir sağlık problemiyle baş ediyorsanız. Bu yüzden duygularınızı kontrol etmeye odaklanmayın. Bunun yerine, kendinize “şimdi kaygılanmam gayet normal” deyin. Kendinizi rahatlatmak için günlük bir iki aktivite yapmaya çalışın. Meditasyonu veya kitap okumayı deneyin. Ya da 5 dakikanızı nefes alıp verme egzersizine ayırın: nefesinize odaklanın ve yavaş yavaş nefesinizi alıp verin. Bütün bunlardaki amaç vücudunuzun strese olan tepkisini yumuşatmak ve böylece iyileşmenizi sağlamak.
Benim favori tekniklerimden birisi “genişleyen kas rahatlama” tekniği. Bu teknik kaslarınızı teker teker gerip rahatlatmayı öneriyor. Rahat bir yer bulun. İster yatın, ister oturuyor olun. Vucudunuzun üst kısmından başlayın ve dişlerinizi sıkın. 10’a kadar sayın, sonra çenenizi gevşetin. Nefes alıp verin ve rahatlayıp, kaslarınızı serbest bırakın ki yüzünüz uyurken olduğu gibi huzurlu bir şekil alsın. Sonra omuzlara geçin ve onları gerin, sonra bırakın. Bu aşamaları vücudunuzun diğer bölgeleri için teker teker deneyin: göğsünüz, mideniz, kollarınız, elleriniz, ayaklarınız vs. İşe yarayan başka bir yöntem ise “gözünde canlandırma”dır. Rahatlatıcı ve anlamlı bir sahneye konsantre olun: mesela sevdiğiniz bir insanla sahilde yürüdüğünüzü veya bir arkadaşınıza sarıldığınızı hayal edin.
3. Neleri Kontrol Edebileceğinizle İlgili Bir Liste Hazırlayın Hastalanmak ya da yaralanmak, yardıma muhtaç ve kolayca incinebilir olduğunuzu hissettirebilir. Ama unutumayın ki iyileşme sürecinin çoğu sizin ellerinizde. Kontrol edebileceğiniz faktörleri belirlemek duygusal olarak iyi hissetmenizi sağlayacak, bu da pozitif bir fiziksel etki olarak size dönecektir.
İyileşmenize yardım edecek 3 gerçekleştirilebilir hedefi yazın. Benim listemin başında her gün en az 10 bin yürümek vardı. Diğer hedeflerim ise günde 5 öğün meyve, sebze yemek ve her gece meditasyon yapmaktı. Sağlık durumunuza göre başka aktiviteler de bulabilirsiniz. Ama önemli olan hedeflerinizin gerçekçi olması.
Şimdi bu hafta gerçekleştirmek üzere üç hedef belirleyin. Bir hafta sonra da hangilerini gerçekleştirebildiğinize bakın. Bu hedefleri bir kağıda yazıp, sonra yanlarına tik koymak hem pozitif kalmanızı sağlayacak, hem de sizi zihinsel olarak güçlendirecektir.
4. Beyninizi Pozitif Mesajlarla Besleyin Televizyon açıyorsunuz, internete giriyorsunuz ya da radyo dinliyorsunuz ve düzinelerce can sıkıcı hikayeyle karşılaşıyorsunuz. İyileşme sürecinde iken, gereksiz strese sebep olan bu negatifliği filtrelemek çok önemli. Biraz efor sarfetmeniz gerekiyor evet, ama yapılması fazlasıyla mümkün. Mesela mutlu sonla biten bir kitap okuyun ya da film izleyin. Hareketli bir müzik dinleyin ya da arkadaşlarınızdan komik bir hikaye anlatmalarını isteyin. Böyle en az iki veya üç tane beyninize pozitif mesaj gönderen şey yapın, böylece ruhsal olarak güçlenin ve vücudunuzun iyileşmesine yardımcı olun.
5. Her Gün Egzersiz Yapın Eğer egzersiz bir hap haline getirilebilseydi, hiç şüphesiz en popüler ilaç olurdu. Herkes egzersizin sizi sağlıklı ve güçlü kıldığını biliyor. Ama araştırmalar ayrıca şunu gösteriyor ki, egzersiz iyileşmenizi hızlandırıyor. Çünkü muhtemelen bağışıklık sisteminizi harekete geçiriyor. Egzersiz yapmaya motive olmak biraz zor olabilir, özellikle yorgun ve zayıf hissediyorsanız. Ama çok az bir aktivite bile, emin olun vücudunuza ve ruh halinize iyi gelecektir (doktorunuza sizin için güvenli olanlarını sorun). Mesela en kolay egzersiz telefonla konuşurken yürümek olacaktır. İster evin içinde, ister evin dışında başlayın yürümeye. Sağlıklı bir insanın günde 10000 adım atması gerekiyor, hedefiniz de bu olsun. Günler geçip adımlarınızın arttığını ve nasıl daha iyi hissettiğinizi gördükçe çok şaşıracaksınız.
6. Uyku Önceliğiniz Olsun
Uyku vücudunuzun enfeksiyonlara karşı doğal savunma mekanizmasıdır. İyileşme sürecinde her gece 7-8 saat uykunuzu almaya çalışın. Bunu sağlamak için birkaç öneride bulunabilirim. Aynı saatte yatağa gitmeye çalışın. Vücut rutine alışacağı için, böylece uykuya daha çabuk dalabilirsiniz. Yatak odanızı “öncelikli olarak uyku için” kullanacağınız rahat bir mekan yapın. Kitap okuyabilirsiniz ama interneti, TV’yi veya telefonu odanıza sokmayın. Ayrıca kaliteli bir uykuyu engelleyecek şeylerden uzak durun: ağır bir yemek yemek veya alkol almak gibi.
Bir hastalıkla baş etmekte olan hastalarda uyku problemlerinin ortaya çıkması yaygındır. Uyku düzeninizi ve enerji seviyelerinizi doktorunuzla konuşun ki, sizin iyi hissetmenizi sağlayacak tavsiyeler verebilsin..