Uz. Psk. Didem Üngör, mevsimsel depresyondan korunmak için günlük yaşamda yapılması gereken değişiklikler hakkında bilgi verdi.
Gün ışığının azalması psikolojiyi etkiliyor
Mevsim dönüşleri, beden sağlığı kadar ruh sağlığını da etkilemektedir. Duygusal, zihinsel, davranışsal ve bedensel bazı belirtiler bu dönemde artış gösterir. “Mevsimsel depresyon” olarak adlandırılan bu tablo, Eylül– Ekim aylarında kendini göstermeye başlar ve genelde kış aylarının bitimine kadar devam eder. Araştırmalara göre, mevsimsel depresyonda, özellikle sonbahar ve kış aylarında günlerin kısalması, gün ışığında azalma ve daha uzun süre karanlığa maruz kalma etkili olmaktadır.
Ağır seyirli mevsimsel depresyona karşı önlemini al
Mevsimsel depresyon, diğer depresyon tipleri ile benzer belirtiler gösterir. Genel bir hüzün ve üzüntü hali, ağlama krizleri, geleceğe dair umutsuzluk ve olumsuz düşünceler, gerginlik hali, öfke patlamaları, yoğun kaygı hissi, enerjide azalma, yorgunluk, halsizlik, sosyal hayattan kendini geri çekme, önceden zevk alınan aktivite ve ilişkilerden uzaklaşma, uyku problemleri, iştah ve yeme alışkanlığında değişiklikler, konsantrasyon güçlüğü ve performans düşüklüğü görülen belirtiler arasındadır. Bu belirtilerden hepsi görülebileceği gibi sadece bazıları da görülebilir. Mevsimsel depresyon belirtileri hafif, orta ve ağır derecede olabilir. Hafif derecede belirtiler kişinin günlük yaşantısını çok etkilemez ve aksatmazken, ağır derecede olan belirtiler kişinin günlük fonksiyonlarını çok engeller.
Her belirti mevsimsel depresyon olmayabilir
Mevsimsel depresyon tanısı için detaylı bir klinik değerlendirme gerekmektedir. Psikolojik değerlendirme, fiziksel muayene ve laboratuvar testlerinin ardından hasta için genel bir sonuç tablosu çıkartılabilir. Mevsimsel depresyon tanısı konulabilmesi için en az 2 yıl üst üste, yılın aynı dönemlerinde bu belirtilerin ortaya çıkması ve hem ruh halindeki hem de davranışlardaki değişiklikleri açıklayacak başka bir nedenin olmaması gerekir. Çevredeki çeşitli stres faktörlerinin ve fiziksel başka bozuklukların olması sonucu ortaya çıkan belirtiler ve şikayetler mevsimsel depresyondan ziyade başka tanıları düşündürebilir.
Mevsimsel depresyonu önleyen 10 öneri
Kaliteli bir yaşam oluşturmak ve öngörülebilir şekilde yaşamak kişiyi mevsimsel depresyondan korumaktadır. Bunun için;
• Gün ışığından mümkün olabildiğince faydalan. Sabahları erken kalkmak size bu konuda yardımcı olacaktır.
• Açık havada yapacağınız aktiviteleri artır. Tempolu yürüyüşler, koşu ve açık havada yapılan egzersizler faydalıdır.
• Uyku düzeninize dikkat et. Çok geç yatıp, uykunuzu alamadan sabahları erken kalkma.
• Düzenli, doğal ve sağlıklı beslen. Ana ve ara öğünlerinizi atlamamaya özen göster.
• Su tüketimine dikkat et ve suyu artır.
• Gün içerisinde kendin için ayırdığın bir zaman dilimi belirle. Keyif aldığın şeyleri yapmaya çalış.
• Ruhsal olarak kendini besle.
• İlişkilerine ve arkadaşlarına zaman ayır. Birlikte programlar yaparak iletişimi de güçlendirebilirsin.
• Yeni planlar yap ve hedefler belirle. Kısa süreli koyulan hedefler daha kolay ulaşılabilir olacağı için motivasyonunu artıracaktır.
• Çalıştığın ortamda ve evinde anılarına yer ver. Tatil fotoğrafları ve küçük detaylar sana keyif dolu anlarını hatırlatacaktır.