Türkiye’de artık yumurta raflara üzerinde tarih ve işletme numarası damgası olmadan gelemeyecek. Ancak, kendilerine 1 yıl süre verilmesine karşılık değişiklikler için üretici hala hazırlanamadı. Bu nedenle 1 yıllık erteleme talebiyle bakanlıkla görüşmeye gidildi, ancak şimdilik net bir cevap yok. Yüzde 80 üreticisi küçük işletme olan sektörde, fiyatı binlerce euro’yu bulan yumurta kabuğuna ikinci satır yazıyı yazacak makine pahalı bulunuyor. Ayrıca arz fazlası nedeniyle milyonlarca yumurtanın iade edileceği vurgulanıyor.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, “Türk Gıda Kodeksi Yumurta ve Yumurta Ürünleri Tebliği’nde” gittiği düzenlemeler, ayrıca yumurtanın üretimi, satışı, muhafazası ve standartlarıyla ilgili önemli düzenlemeler içeriyor. Yumurtaların kabuğuna yazılan işletme numarası ve kümes numarasının yanında, yumurtlama tarihi de yazılacak. Böylece tüketici ambalajını atmış olsa da 28 gün olan tüketim süresini dikkate alabilecek.
Mevcut uygulama da sadece ambalajın üzerine son tüketim tarihi yazılması zorunlu. A sınıfı yani doğrudan insan ve gıda sanayisi için olan yumurtalar yumurtlama tarihinden itibaren en fazla 21’nci güne kadar satış için raflarda tutulabilecek. Yumurtlama tarihi 21 günü geçen yumurtalar raflardan toplanacak. Böylece 28 günlük son tüketim tarihine kadar en az 7 günlük süre bırakılmış olacak.
Mevcut uygulama da sadece ambalajın üzerine son tüketim tarihi yazılması zorunlu. A sınıfı yani doğrudan insan ve gıda sanayisi için olan yumurtalar yumurtlama tarihinden itibaren en fazla 21’nci güne kadar satış için raflarda tutulabilecek. Yumurtlama tarihi 21 günü geçen yumurtalar raflardan toplanacak. Böylece 28 günlük son tüketim tarihine kadar en az 7 günlük süre bırakılmış olacak.
‘21 günde iade patlar’
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Başkanı HASAN Konya, yumurtanın oluştuktan 45 güne kadar insan sağlığına hiçbir zararı olmadığına dikkat çekerek, 21 gün sınırının iç piyasada arz fazlasıyla milyonlarca yumurtanın ‘iadeye’ düşeceğini anlatıyor. Buna göre raflarda 21 günlük tüketim tarihi dolmuş olan yumurta toplanıp iade edilecek, bu yumurtalar ise ‘likitçiler’ denilen likit pastörize yumurta satan yerlere yüzde 70-80 düşük fiyata satılacak.
‘Küçükler iflas eder’
Önceki gün bakanlıkla bir görüşme yaptıklarını belirten Konya, fiyatı binlerce euro’yu bulan yazı makinelerinin küçük işletmeciyi iflasa götürebileceğini ilettiklerini kaydetti.
Konya, “Yumurta üreticilerinin yüzde 80’i küçük işletme. ‘Bunu kaldıramazlar, bize bir yıl daha verin’ dedik, düşüneceklerini söylediler” dedi. Büyük işletmelerin yumurtlama tarihini yazmaya başladıklarını belirten Konya, küçük işletmelerin ise eğer süre verilirse belki tek depoda, tek marka üzerinde toplanıp satış yapmayı düşünebileceklerini ya da aynı şekilde ihracata yönelmeyi tercih edebileceklerini söyledi.
‘20 milyonu çöpe gidecek’
İstanbul Yumurta Üreticileri Toptancıları ve İşadamları Derneği Başkanı Necati Yıldırım, Türkiye’nin bu uygulamaya hiçbir şekilde hazır olmadığını söylüyor. Altyapı ve üretim-tüketim dengesinin buna izin vermediğini belirten Yıldırım, “Türkiye’de 90 milyon civarında tavuk var, 75 milyon yumurta alınıyor. Günlük yurtiçi tüketimimiz 45-50 milyon civarında.
Geri kalan yumurta ne olacak? Şu anda kutu üzerinde tarih yaklaşınca mesela pasta börek imalathanelerine toptan veriliyordu. Şimdi yumurta kabuğunun üzerinde tüketim tarihi sonlanmaya yakın yumurta çöpe atılacak. Bu şimdi belki 2 milyondur ama 15-20 milyon olacak” diyor.
Geri kalan yumurta ne olacak? Şu anda kutu üzerinde tarih yaklaşınca mesela pasta börek imalathanelerine toptan veriliyordu. Şimdi yumurta kabuğunun üzerinde tüketim tarihi sonlanmaya yakın yumurta çöpe atılacak. Bu şimdi belki 2 milyondur ama 15-20 milyon olacak” diyor.
Organikte tarih yok!
Hasan Konya ‘gezen tavuk’ yani organik tavuktan alınacak yumurtayla ilgili bir tüketim tarihi düzenlemesi yapılmadığını bunu da bakanlığa ileterek bu ikilemi de gidermelerini istediklerini ifade etti.
Gıda boyası şart
Yumurta kabuğu üzerine yazı yazılan boyanın gıda boyası olmaşı şart. Bakanlık tarafından izin verilen bu gıda boyasının yumurta kaynatıldığında ya da kırıldığında insana zarar vermemesi gerekiyor.