Tarihi Suriye zirvesi Astana'da başlıyor

Tüm dünya Astana'dan gelecek olumlu haberi bekliyor!

Suriyeli silahlı muhalifler ve rejimin bir araya geldiği zirve başladı; taraflar yüz yüze görüşmeyecek. Türkiye, Rusya ve İran tarafların önüne konulacak bir sonuç bildirgesi üzerinde çalışıyor.

Suriye'de altıncı yılını doldurmak üzere olan iç savaşı bitirmeyi hedefleyen barış görüşmeleri, Kazakistan'ın başkenti Astana'da Türkiye saatiyle 11.00'da başladı. Uluslararası haber ajansları, silahlı muhalifler ve rejimin yüz yüze görüşmeyeceğini son dakika gelişmesi olarak bildiriyor. Daha önce siyasi temsilcileriyle masada yer alan muhalifler, bu kez cephedeki komutanlarıyla Astana'da.

320 yabancı, 120 yerel gazetecinin takip etitği zirvede Türkiye’yi, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal'ın başkanlığındaki heyet temsil ediyor.

Muhaliflerin önceliği ateşkesin devamı ve yardımların ulaştırılması. Anadolu Ajansı'na göre, ateşkesin ihlal edildiği bölgeleri haritayla gösterecek muhalifler, rejim ve Şii milislerden 30 Aralık'tan bu yana ele geçirdikleri yerden çekilmelerini isteyecek.

Ajans ayrıca, Türkiye'nin öncülüğünde neredeyse tüm silahlı muhaliflerin Astana'ya gelmesinin Rusya'nın beklentilerini aştığını aktarıyor.

BM TEMSİLCİSİ ARABULUCULUK YAPACAK

Görüşmelerde ilk kürsüye çıkan isim, açılış konuşması için Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev. Sürecin garantörü olan Rusya, Türkiye ve İran’ın temsilcilerinin konuşmalarından sonra BM ve ABD temsilcilerinin de bir konuşma yapması planlanıyor.

Al Jazeera Türk'ün verdiği bilgiye göre, Suriyeli muhalifler ile rejim arasında ilk randevunun ise, saat 14:00-15:00 arasında düzenlenmesi bekleniyor. BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura burada taraflar arasında arabuluculuk yapacak.

ÜÇ ÜLKE ORTAK BİLDİRİ İÇİN ÇALIŞIYOR

30 Aralık'ta ilan edilen ve çoğunlukla uyulan ateşkesin gölgesinde başlayacak tarihi zirvenin garantörleri Türkiye, Rusya ve İran. Masada iç savaşın başından beri muhalifleri destekleyen Katar da var. Görüşmelere heyet göndermeyen ABD, Kazakistan Büyükelçisi George Albert Krol aracılığıyla temsil ediliyor.

Rus İnterfax haber ajansı, Rusya, Türkiye ve İran'ın bir uzlaşma metni üzerinde çalıştığını aktarıyor. Söz konusu metin, Suriyeli taraflara imzalanmak üzere sunulacak.

MUHALİFLERİN İSTEKLERİ

Muhalefet heyetinin sözcüsü Yahya Aridi, akan kanı durdurmak, rejim ve İran'ın uyguladığı şiddeti sona erdirmek için görüşmelere katıldıklarını söyledi. Rejim askerleri ve İran milislerinin ateşkes ihlallerine vurgu yapan Aridi, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararının 13. ve 14. maddelerinde yer alan ablukaların kaldırılması ve rejimin etnik temizliğine son verilmesine ilişkin maddeleri gündeme getirdi.

atmosfer iyimserlik ya da kötümserlik atmosferi değil. Aridi, "13 Aralık 2016'da Türkiye ve Rusya garantörlüğünde sağlanan anlaşma onaylanırsa, garanti edilirse, biz o zaman 'birşeyler başarıldı' deriz" ifadesini kullandı.

Anadolu Ajansı, muhalifler adına masaya oturan silahlı grupların listesini geçti: Şam Kolordusu (Feylaku’ş Şam), İzzet Ordusu (Ceyşü’l İzza), Zafer Ordusu (Ceyşü’l  Nasır), İslam Şehitleri (Şüheda el-İslam), Mücahitler Ordusu (Ceyşü’l Mücahidin), Birinci Sahil Tümeni, Şam Askerleri (Ecnadü'l Şam), Festakim Birliği (Tecemmu Festakim), Sultan Murat Tugayı, Şam Cephesi (Ec-Cephe eş-Şamiye), Özgür İdlib Ordusu (Ceyşü’l İdlib el-Hur), İslam Ordusu (Ceyşü’l İslam), Güney Cephesi (Ec-Cephe ec-Cenubiye).

Muhalifler arasında da Türkiye'nin desteklediği Faylak El Şam ve Sultan Murat Tugayı'nın liderleri de yer alıyor. Türkiye, PKK'nın Suriye uzantısı PYD/YPG'nin Astana'ya katılmamasını mutlak şekilde istemiş, Moskova Ankara'nın önerisini kabul etmişti.

REJİMİN İSTEĞİ

Peki Şam rejimi ne istiyor? Türkiye ve Katar gibi muhalifleri destekleyen ülkelerin politika değiştirmesini bekleyen Şam yönetimi, Astana zirvesi başarılı olursa masadaki muhalif gruplarla ateşkes yapabilir.

Rejim, PKK'nın uzantısı YPG ile Suriye Demokratik Güçleri (SDF) dışındaki tüm muhalif grupları 'terörist' olarak görüyor. Rusya ise, Türkiye nedeniyle YPG konusuna mesafeli duruyor.

Yüzbinlerce insanın hayatını kaybetmesine yol açan iç savaş, milyonlarca Suriyelinin de evlerini terk etmesine neden oldu. Halihazırda sayıları 10 milyonu bulan Suriyeliler, başka ülkelere kaçmış durumda.

Daha önceki Suriye müzakerelerinin aksine Suriyeli muhalifleri, siyasi kanadı değil askeri kanadın temsil ettiği Astana görüşmeleri, Cenevre’de Şubat ayında düzenlenmesi planlanan Suriye görüşmeleri yolunda da önemli bir adım olacak.

Suriye genelinde kapsamlı bir ateşkesi konsolide etmeye odaklanan Astana görüşmeleri başarılı olursa Cenevre görüşmelerinde siyasi geçiş konusunda ilerleme sağlama ihtimali güçlenecek.