PCT Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

İÇİNDEKİLER:

1. PCT Nedir?
2. PCT Değeri Ne Anlama Gelir?
3. PCT Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
4. PCT Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
5. PCT Testinin Önemi
6. PCT Hangi Klinik Belirtilerde İstenilebilir?

PCT Nedir?
PCT nedir kısaca bir çeşit kan sayım testidir. PCT tiroid C- hücreleri tarafından üretilir. PCT prokalsitonin olarak da bilinir. 116 amino aside sahip olan bir proteindir. Tiroid bezinde, akciğerde ve bağırsaklarda üretilir. Bakteriyel enfeksiyonlar, enflamasyon açısından bilgilenmek için PCT değerinin bilinmesi önemlidir. PCT sadece bir enfeksiyonun olma ihtimalini öngörür. Bu bir biyolojik göstergedir. PCT değerinin bilinmesi için yapılan testler tanı konması anlamında birçok detay verir. PCT aynı zamanda  hastalıkları izlemede ve tedavi konusunda uzmanlara gerekli tedavi yöntemi konusunda bilgi verir. Aynı zamanda PCT değeri cerrahi işlem sonucu oluşan yaralanmalarda, vuruk sebebi ile oluşan yaralanmalarda, hastalıklar, viral ve pnömoni benzeri bakteriyel enfeksiyonların gelişimini tespit etmek için gereklidir. PCT seviyesi enfeksiyon sebebiyle artış gösterebilmektedir. PCT yani Prokalsitonin tek başına istenebileceği gibi farklı testler ile birlikte de istenebilir. PCT değerinin normal aralıklarda olması oldukça önemlidir.

PCT Değeri Ne Anlama Gelir?
Sağlıklı bir insanda, PCT değeri genellikle yükselmez. Ama tek başına PCT değeri, bir insanda enfeksiyon olduğunu veya enfeksiyonun türünü söylemez. Bunun yerine enfeksiyon ihtimali hakkında bilgi verir.

0 – 0,05 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Genelde sağlıklı bir bireyde görülür.

0,05 – 0,5 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Bir enfeksiyon varlığına işaret etse de, sepsis gibi ciddi bir sistemik enfeksiyonun (tüm vücudu etkileyen bir enfeksiyonun) muhtemelen hastada var olmadığını da söyler. Örneğin, diş iltihabı veya üst solunum yolu enfeksiyonu olabilir.

0,5 – 2 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Sistemik bir enfeksiyonun olabileceğini söyler. Ama sepsis teşhisi için yeterli değildir.

2 – 10 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Sepsisin muhtemel olduğuna işaret eder.

10 µg/L Ve Üstündeki PCT değerleri
Ciddi sepsis olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyler.

Eğer sepsis şüphesi varsa, ayrıca kan kültürü ve tam kan testi (CBC) istenebilir. Bu testler sepsisin varlığını kanıtlamak ve hangi organizmanın buna yol açtığını bulmak için yapılır.

PCT Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
PCT yüksekliği sepsis ve sepsis gibi diğer enfeksiyonlar (bakteriyel zatürre, menenjit gibi) nedeniyle yükselebilir. Bunun dışında birkaç durumda daha yükselebilir.

Yeni doğan çocuklarda PCT değeri enfeksiyon olmasa da yüksektir. Bazı ilaçlar, şok durumu, tiroid kanseri ve organlara oksijen taşınmasını azaltan diğer tıbbi durumlar (kan pıhtısı gibi) PCT değerini yükseltebilir.

PCT Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Düşük PCT değeri genelde herhangi bir soruna işaret etmez. Ama PCT değeri yüksek olmasına rağmen sepsis olmayan hastalar olabileceği gibi, PCT düşüklüğü olup, sepsis bulunan hastalar da olabilir. Eğer test hastalığın erken evrelerinde yapılmışsa, PCT değerleri düşük olabilir. Ama birkaç saat içerisinde muhtemelen yükselecektir.

Bir enfeksiyonun kaynağı tam belirli olmadığında da düşük PCT ile karşılaşılabilir. Enfekte olmuş endokardit gibi bazı enfeksiyonların yerinin saptanması zordur.

PCT Testinin Önemi
PCT testi başka testlerin yerine geçmez, sadece ek bilgi sağlar. Sistemik, bakteriyel enfeksiyonlar hızlıca vücutta yayılarak hayatı tehdit eder hâle gelebilir. Bu yüzden erken teşhis çok önemlidir. PCT değeri de bu konuda yol göstericidir.

PCT Hangi Klinik Belirtilerde İstenilebilir?
Aşağıda Prokalsitonin kan testinin talep edilebileceği klinik belirtiler sıralanmıştır:

• Kalp çarpıntısı (Taşikardi) 
• Ateş 
• Düşük kan basıncı (hipotansiyon) 
• Hızlı ya da derin nefes alıp verme (hiper vantilasyon) 
• Akıl sağlığında bozukluklar 
• İdrar çıkışında azalma 
• Mide bulantısı 
• Bilinen bir bakteriyel enfeksiyonun seyrini tespit edebilmek için. 

Özellikle sepsisin neden olabileceği çok daha ciddi belirtiler: Vücut boyunca inflamasyon, damarlarda ve kılcallarda oluşan pek çok sayıda küçük pıhtı, bir yada birkaç organın işlevini yapamıyor olması (çoklu organ yetmezliği), kan basıncında tehlikeli düşüş gibi durumlarda da doktorunuz PCT testini gerekli görebilir.

Laboratuvar testleri sonucunda edinilen PCT seviyesi teşhis konulması içintek başına yeterli bir veri değildir. Test sonuçları uygun klinik bulgularla ve test sonuçlarını tamamlayıcı nitelikte ilave testler ve malumatlarla desteklenmelidir. Doktorunuz, tüm verileri ve bulguları göz önüne aldıktan sonra sizlere test sonuçlarınızın ne anlamana geldiğini açıklayacaktır.

PCT kan testi ile beraber istenebilecek diğer bazı testler CRP (C-reaktif protein), kan kültürü, kan sayımı, CSF (beyin ve omurilik sıvısı analizi); sepsis, bakteriyel menenjit, ya da yetişkinlerde ve sebepsiz şekilde yüksek ateşe sahip çocuklarda bakteriyel zatürre gibi teşhisleri koymaya veya bu ihtimalleri elemeye yardımcı olacaktır.