Üzerinde hala kan izleri var..

1. Dünya, Çanakkale ve Kurtuluş Savaşı'nda cephelerdeki yaralıları taşımak için kullanılan ve hala savaşın izlerini üzerlerinde taşıyan 100 yıllık sedyeler günyüzüne çıkarıldı. Atatürk'e takılan serum da var...

Tarih 22.04.2014, 16:07 22.04.2014, 16:10 Emre
Üzerinde hala kan izleri var..

Yararıların at, kağnı, kızak ve tekerlek üstünde taşınması için titiz  bir mühendislikle tasarlanmış sedyeler, Ortadoğu Teknik Üniversitesinin (ODTÜ)  Bilim ve Teknoloji Müzesi'nde ziyarete açıldı. 

 
ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi'nin Kurucusu Öğretim Üyesi Prof. Dr.  Ural Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Çanakkale'den Milli Mücadeleye  Sıhhiye Çadırı 1914-1922" adını taşıyan koleksiyonun kısa bir süre önce ziyarete  açıldığını söyledi. 
 
Sıhhiye Çadırı'ndaki sedyelerin Birinci Dünya, Çanakkale ve Kurtuluş  Savaşı'nda cephedeki yaralıları taşımak için kullanıldığını ve hala savaşın  izlerini üzerlerinde taşıdığını ifade eden Akbulut, şöyle devam etti: 
 
"Bu sedyeler, 100 yıl önceki tarihi günümüze yansıtıyor. Sedyeler,  İkinci Dünya Savaşı yıllarında olası bir savaş hazırlığı için tüm birliklerden  toplanmış. Tabii Türkiye savaşa girmediği için depolarda çürümeye başlamış. Bu  nedenle pek çoğunun deri ve branda kısımları çürümeye başlamış. Bunlar çok sayıda  olduğu için daha sonra Kızılay'da hurdaya çıkarılmış. Müzemize bu koleksiyon,  Gülhane Askeri Hastanesi'nin müzesinin küçültülmesi sırasında geldi." 


 
Dönemin mühendisliğini bulmaca gibi çözdük 
 
Akbulut, yer sıkıntısı nedeniyle bir süre depoda beklettikleri  sedyeleri altı ay önce restore etmeye başladıklarını anlattı. Sedyelerin  yaralıların at, kağnı, kızak ve tekerlek üstünde taşınması için titiz bir  mühendislikle tasarlandığını dile getiren Akbulut, çoğu bölümü birbirinden  ayrılmış haldeki sedye parçalarını biraraya getirmekte oldukça zorlandıklarını  söyledi. 
 
Akbulut, şöyle konuştu: 
 
"Sedyeler, deri, branda ve metalden yapılmış. Parçaların bir kısmının  ne işe yaradığını anlayamadık. İlk olarak at üzerinde iki yaralının  oturtulabildiği sedye modelini çözdük.

Fakat atın üzerinde tek hastayı yatar  halde taşıyan sedyeyi uzun süre birleştiremedik. Bunun için 6-7 ay uğraştık,  Sonunda büyük bir tesadüfle parçaları birbirine bağlayabildik. Adeta, dönemin  mühendisliğini bulmaca çözer gibi çözdük.


At ya da katır üzerinde hastaların  güvenle taşınmasını sağlayan mükemmel bir sistem çıktı ortaya. 
 
At üstündeki sedyeler, hastanın ayaklarını aşağı indirip yukarı  kaldırılabileceği, sırtını öne eğip arkaya yaslayabileceği bir sistem. Kötü hava  koşulları için minik bir çadırı bile var. Kızaklı sedyeler de yaralıları kar  koşullarında dağlardan indirmek için kullanılmış. Sedyelerin Almanya'dan  Türkiye'ye getirildiğini düşünüyoruz. " 
 
-Atatürk'e takılan serumların berzerleri de sergide 
 
Prof. Dr. Akbulut, koleksiyonda, 1930'lu yıllardan kalma Almanlar  tarafından üretilen serumların da yer aldığını belirterek, "Bunlar da yine  Kızılay'ın deposundan ulaştı. Bunların benzerinin Mustafa Kemal Atatürk'ün  hastalığı sırasında kullanıldığı eczacılar tarafından ifade ediliyor. Tamamen cam  olan bu serumların iki tarafı kesilerek hastaya takılıyor" bilgilerini aktardı. 
 
Sıhhıye Çadırı'nda üç katlı sedye sisteminin sahra hastanesine  dönüştürülebileceğini belirten Akbulut, katlanabilir bu malzemenin savaş  koşullarında rahatlıkla taşınabilir özellikte olduğunu söyledi. O dönemde su  ihtiyacının da yine musluklu özel torbalarda depolandığını dile getiren Akbulut,  torbalara kar da dolduralarak suyun elde edilebildiğini anlattı. 

 
-Sedye üzerinde "kan ve ilaç" izleri 
 
Akbulut, sedyelerin tamamının savaşın ve yaralıların izlerini  taşıdığını ifade ederek, "Sedyelerin üzerindeki 100 yıllık lekelerin dönemin  yaralı askerlerinin kan ve ilaç lekeleri olduğunu düşünüyoruz.

Bu sedyelerin  sadece parçalarını birleştirdik, orijinalini bozmadık, küçük restorasyonlar  yaptık. Tabii 100 yıllık bu lekeleri görmek insanı çok etkiliyor. Acaba hangi  akrabamızın Çanakkale Savaşı'nda bıraktığı izler olabilir? diye düşünüyorsunuz"  dedi. 
 
ODTÜ'deki sedyelerin benzerinin başka müzelerde de bulunabileceğine  işaret eden Akbulut, "İsviçre'de Kızılay ve Kızılhaç'ın ortak bir müzesine hayran  kalmıştım.

Hafızam yanıltmıyorsa bu sedyelerden orada gördüğümü hatırlamıyorum  ama belki başka müzelerde olabilir. Umarım Kızılay'ın dağıttığı sırada almış  olanlar varsa bunları gördüğü zaman onlar da ellerindekileri onarır ve  sergilerler. Gerçekten bunların ender parçalar olduğunu düşünüyorum"  değerlendirmesinde bulundu. 

Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 21 Kasım 2024
İmsak 06:22
Güneş 07:52
Öğle 12:55
İkindi 15:25
Akşam 17:48
Yatsı 19:12
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7