İsrail, Mavi Marmara’da kendi kendine zarar verdi

ABD’nin eski Savunma Bakanı Robert Gates’in yeni piyasaya çıkan anılarında Türkiye’ye dair gözlemleri de yer alıyor. Robert Gates, İsrail’in Mavi Marmara operasyonunun stratejik olarak hatalı olduğunu, İsrailli muhataplarını Türkiye ile barışmaya teşvik ettiğini yazıyor

Manşet 15.01.2014, 09:12 15.01.2014, 13:34 Emre
İsrail, Mavi Marmara’da kendi kendine zarar verdi

 ABD’de hem George W. Bush hem de Barack Obama döneminde Savunma Bakanı olarak görev yapan Robert Gates anılarını yazdığı “Görev” isimli kitabında Türkiye’ye de yer verdi. İsrail’in İran’a düzenleyeceği olası bir saldırıda Türkiye’nin pozisyonu, Türkiye-İsrail ilişkileri, Ankara’nın Kuzey Irak’a düzenlediği sınır ötesi operasyonlar Gates’in kitapta değindiği konulardan bazıları oldu.


Robert Gates,  kitabın “Zor düşmanlar, zor dostlar” bölümünde İsrail’den bahsederken Türkiye de gündeme geliyor. Gates “İsrail’in stratejik durumunun kötüye gittiğini, kendi eylemlerinin izole olmasına daha da katkı sağladığını düşünüyorum” yorumunu yapıyor.

Gates buna Mavi Marmara olayını örnek gösteriyor. Gates, “İsrail’in 31 Mayıs 2010’da, çatışması aktivistleri Gazze’ye taşıyan gemiye saldırması ve bunun sonucunda 8 Türk’ün ölmesi, İsrail’in takip eden boyun eğmez tavırla birleşince, İsrail’le sessizce iyi bir askeri ilişki kuran Türkiye ile kırılmaya neden oldu” yorumunu yapıyor.

Barak’a barış telkini

Gates bu ve benzeri olayların taktiksel olarak arzu edilir, hatta gerekli bile olsa stratejik etkilerinin negatif olduğu yorumunu yapıyor. Gates “İsrail’in güçlü bir dostu ve destekçisi olarak Kudüs’ün, stratejik durumunu yeniden düşünmesi gerektiğine inanıyorum” diyor. Gates kitabın bir başka bölümünde Mart 2011’de İsrail’e yaptığı ziyarette dönemin İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak’ı Türkiye konusunda uyardığını anlatıyor.

Gates “Bir dost olarak, İsrail için şimdi geri gitme değil bölgede daha cesur adımlar atma -Filistin’le barış sürecinde ilerleme, Türkiye ile barışma,Ürdün’e yardım etme- zamanı olduğunu söyledim” diyor.
 
Toplantının ortasında eşiyle telefonlaştı

Robert Gates kitapta Fransa’nın eski cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile ilgili de ilginç bir anısını anlatıyor. Şubat 2010’da Gates ve Sarkozy, İran’ı konuşurken cumhurbaşkanın şahsi telefonu çalıyor.

Sarkozy telefonu açıp eşi Carla Bruni ile görüşüyor. Gates kitapta bunu “Daha önce bir hükümet liderinin toplantıyı şahsi telefon konuşması için böldüğünü ne görmüş, ne de işitmiştim. İtiraf etmeliyim, olay akşam ekibi ve benim aramda eğlenceli sohbetlere konu oldu” sözleriyle anlatıyor.

Operasyonları haber vermeye ikna edemedik

Robert Gates, kitabın Irak Savaşı ile ilgili kısmında 2007 yılında Türkiye ile PKK nedeni ile yaşanan sıkıntılara da değiniyor. Gates, Türkiye’nin sınır ötesi operasyonlara başlamasıyla durumun “kontrolden çıkmaya çok yakın hale geldiğini” söylüyor. Gates bu süreci şöyle anlatıyor: “(General David) Petraeus, Türk ve Amerikan güçlerinin yanlışlıkla çatışmasını engellemek adına, Türkleri en azından bizi önceden uyarmaları için ikna etmeye çok çalıştı. Ancak Türkler gelişigüzel ve genelde sonradan haber veriyordu. Türklerin hava saldırılarından bazıları İran sınırına çok yakındı. Birden fazla vakada İranlılar yanıt vermek için hazırlık yaptı. Bizim endişelerimizden biri ise Türk ve Amerikan uçaklarını birbirinden ayıramama ihtimalleriydi.”

Gates, bu sürecin Türk-Amerikan ilişkilerine etkisini kitapta şöyle anlattı:

“Türklere Kürt teröristlerle mücadele konusunda yardım edemememiz ve diğer ikili meseleler, ilişkilerde gerçekten bir düşüşe neden oldu. İlişkiler ancak (Ankara’ya) sınırı izleyen ve bu teröristleri çok daha kesin hedef alabilen yeni istihbarat, takip ve keşif teknolojileri sağladıktan,Kürdistan liderlerini Türklerle daha iyi işbirliği yapmaya ikna ettikten ve Başkan Bush, Başbakan Erdoğan’la daha kapsamlı bir işbirliği planı yaptıktan sonra düzelmeye başladı.”

Robert Gates kimdir

Robert Gates (70) 1966 yılında Sovyetler Birliği üzerine mastır tezini hazırlarken Amerikan Haber Alma Teşkilatı’na (CIA) girdi. Bu kurumda zirveye çıkaran 1991-93 yılları arasında direktörlük yaptı. Çeşitli dönemlerde Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi’nde görev alan Gates, Başkan George W. Bush döneminde, 2006 yılında Savunma Bakanı oldu. Barack Obama başkan olduktan sonra 2011 yılına kadar Gates ile çalışmaya devam etti.

Erdoğan’a ‘savaş çıkabilir’ uyarısı’

Gates, kitapta İran’ın nükleer programına karşı bölgedeki ülkelere gelişmiş füze savunma sistemleri ve silahlar satarak askeri ilişkileri güçlendirme kararı aldıklarını anlatıyor. Gates, Şubat 2010’da Ankara’ya yaptığı ziyarette Başbakan Tayyip Erdoğan ile İran konusunu uzun uzun tartıştıklarını söylüyor. Gates, “Her zamanki üstü kapalı diplomatik üslubumla, İranlıların nükleer silah tutkusundan vazgeçmemesi halinde bölgede nükleer silahlanmanın kaçınılmaz olacağı, İsrail’in askeri olarak harekete geçmesinin muhtemel olacağı ve bölgesinde bir savaş yaşanacağı konusunda başbakanı uyardım” diyor.  Gates, Erdoğan’la füze kalkanı konusunda yaptığı sohbeti de şöyle aktarıyor:

“Erdoğan Türkiye’ye koruma sağlayacak füze savunma sistemleriyle ilgileniyordu. Ancak bu yöndeki herhangi bir girişimin (İran gibi) belli bir tehdide karşı değil müttefikler arasında ‘ortak güvenlik’ adı altında tertip edilmesini istiyordu. Erdoğan’la biraz yol aldığımı hissetmiştim; sadece İran’ı provoke edebilecek her konuda fazla ihtiyatlıydı.”

Yorumlar (0)
15
açık
Günün Anketi Tümü
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti 03 Aralık 2024
İmsak 06:34
Güneş 08:05
Öğle 12:59
İkindi 15:22
Akşam 17:43
Yatsı 19:09
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 13 35
2. Fenerbahçe 13 32
3. Samsunspor 14 29
4. Eyüpspor 14 23
5. Beşiktaş 13 22
6. Göztepe 13 21
7. Başakşehir 13 19
8. Rizespor 13 19
9. Sivasspor 14 18
10. Konyaspor 14 18
11. Antalyaspor 13 17
12. Trabzonspor 13 15
13. Gaziantep FK 13 15
14. Kasımpasa 13 15
15. Alanyaspor 13 14
16. Kayserispor 13 12
17. Bodrumspor 14 11
18. Hatayspor 13 8
19. A.Demirspor 13 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 14 29
2. Bandırmaspor 14 28
3. Karagümrük 14 27
4. Erzurumspor 14 25
5. Igdir FK 14 22
6. Keçiörengücü 14 21
7. Boluspor 14 21
8. İstanbulspor 14 20
9. Ankaragücü 14 20
10. Ahlatçı Çorum FK 14 20
11. Ümraniye 14 19
12. Gençlerbirliği 14 19
13. Pendikspor 14 19
14. Esenler Erokspor 14 18
15. Şanlıurfaspor 14 18
16. Amed Sportif 14 18
17. Manisa FK 14 17
18. Sakaryaspor 14 17
19. Adanaspor 14 8
20. Yeni Malatyaspor 14 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 13 34
2. Arsenal 13 25
3. Chelsea 13 25
4. Brighton 13 23
5. M.City 13 23
6. Nottingham Forest 13 22
7. Tottenham 13 20
8. Brentford 13 20
9. M. United 13 19
10. Fulham 13 19
11. Newcastle 13 19
12. Aston Villa 13 19
13. Bournemouth 13 18
14. West Ham United 13 15
15. Everton 13 11
16. Leicester City 13 10
17. Crystal Palace 13 9
18. Wolves 13 9
19. Ipswich Town 13 9
20. Southampton 13 5
Takımlar O P
1. Barcelona 15 34
2. Real Madrid 14 33
3. Atletico Madrid 15 32
4. Athletic Bilbao 15 26
5. Villarreal 14 26
6. Mallorca 15 24
7. Osasuna 15 23
8. Girona 15 22
9. Real Sociedad 15 21
10. Real Betis 15 20
11. Sevilla 15 19
12. Celta Vigo 15 18
13. Rayo Vallecano 14 16
14. Las Palmas 15 15
15. Leganes 15 15
16. Deportivo Alaves 15 14
17. Getafe 15 13
18. Espanyol 14 13
19. Valencia 13 10
20. Real Valladolid 15 9