Hangi baharat hangi hastalığa iyi geliyor?
Baharatlar:yemeklere sadece lezzet değil sağlik katar.. Çeşni katmak besine ekleme yapmak ya da aromayı güçlendirme işlemidir.
Bu lezzet verici öğeler karabiber, tuz, ot ve baharatlar ve yemeklere konan diğer çeşnileri kapsar. Çeşni kullanımı kültürlere ve ülkere göre farklılık gösterir ; tropikal mutfaklarda pek çok baharat büyük miktarda kullanılırken İskandinav ülkeleri çok baharatlı yemekleri tercih etmemektedir.
Sıcak iklimlerde fazla baharat kullanımı üzerine pek çok hipotez vardır:
bozulmaya başlayan besinlerin tatlarının gizlenmesi, terlemeyi arttırarak vücut sıcaklığını dengede tutmak ya da sadece pek çok baharatın ekvator bölgesinde yetişmesi? Hepsi doğru olabilir fakat sağlık için faydalı iki neden daha var: besinin korunması ve tıbbi ya da fonksiyonel özellikler.
bozulmaya başlayan besinlerin tatlarının gizlenmesi, terlemeyi arttırarak vücut sıcaklığını dengede tutmak ya da sadece pek çok baharatın ekvator bölgesinde yetişmesi? Hepsi doğru olabilir fakat sağlık için faydalı iki neden daha var: besinin korunması ve tıbbi ya da fonksiyonel özellikler.
Besinin korunması:
Et yemekleri ağırlıklı mutfaklarda 43 baharatın kullanımı baharat türlerine , ülkenin sıcaklığına ve her baharatın antibakteriyel özelliğine göre değişiklik göstermektedir. Yıllık ortalama sıcaklık yükseldikçe (buzdolabına konmamış yiyeceklerin bozulmasının hızı önemli bir belirleyicidir), baharat içeren tariflerin oranı, tarif başına kullanılan baharat miktarı, toplam baharat sayısı ve özellikle antibakteriyel özelliği yüksek olan baharatların kullanımı da artmaktadır.
Fonksiyonel Özellikler:
Eski Yunanda, “Tıbbın Babası” Hippocrates, otların ağrı dindirici ve iyileştirici değerini gösteren bilimsel bir sistem oluşturmuştur. Milattan sonra ilk yüzyılda Yunan doktor Dioscorides Materia Medica’sında baharatları da içeren 500 bitkinin tıbbi özelliklerini listelemiştir.16. yüzyılda İtalya’daki Padua Üniversitesi’nin yayınlanan tıbbi çalışmalar için ilk botanik bahçesi kurulmuştur.
Tabii ki Geleneksel Çin Tıbbı da asırlardır sağlığı sürdürmek ve iyileştirmek için bitki ve baharatları kullanmaktadır. Otlar ve baharatlar o zamanlardan beri sadece çeşni olarak değil aynı zamanda hastalıkların geleneksel tedavisinde de kullanılmaktadır.
Diş ağrısı için karanfil:
Karanfil yağı diş ağrısını gidermek için kullanılır. Yağdaki temel madde olan eugenol %72-90 oranında bulunmaktadır. Eugenolün antiseptik ve uyuşturucu etkisi vardır.
Diyabet için tarçın:
Tarçın pek çok ülkede hiperglisemi tedavisinde kullanılmaktadır. Çok az sayıda olmasına karşın bazı çalışmalar bu konuda çelişkili sonuçlara varmıştır. Kan şekerinin dengelenmesi için ülkemizde de önerilen bir baharattır.
Safran antibakteriyel ve yangı dindirici:
Safranın antibakteriyel özellikleri öncelikle besin koruyucu olarak, daha sonra hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Safranın antioksidan, yangı dindirici ve kansere karşı etkileri giderek daha fazla bilimsel kanıta dayanmaktadır.
Ağrı kesici olarak chili:
Acı kırmızı biberde bulunan capsaicin halk arasında romatizma da dahil olmak üzere pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Ağrı ve acı dindirici olarak kullanılan kremlerin bazıları capsaicin içermektedir fakat bu kremler yanma hissi verir. Ağrı kesici özellikliğini yanma hissi olmadan kullanabilmek için araştırmalar devam etmektedir.
Dolaşım ve kalp için sarımsak:
Sarımsak ezildiğinde içerisindeki allinin allicin haline gelir. Allicinin kan kolesterolü, kan pıhtılaşması ve kan basıncı üzerine etkisi olduğu düşünülmektedir. Klinik veriler sarımsak suplemanlarının yağ ve antitrombotik faktörler üzerine pek çok umut verici, iddiasız ve kısa dönem etkisini göstermektedir. Fakat bu etkiler yayınlanmamış ve glikoz ile kan basıncı üzerine etkileri minimum düzeyde bulunmuştur. Sarımsağın diyetle yüksek oranda alınması pek çok kanser riskini azaltabilir. Taze sarımsak, kurusu ya da suplemanına göre çok daha faydalıdır fakat kokusuna dayanmak biraz zor olabilir.
Geleneksel Çin Tıbbı ve Baharatlar
Etnik, doğal, organik terimleri moda olduğundan beri, baharatlar tariflere fonksiyon ve ilginç aromalar katmak için en kolay yol oldu.
Uzun bir geçmişi olan negatif (Yin) ve pozitif (Yang) teorisine göre neredeyse her besinin iyi ve kötü yönleri vardır ve bu yüzden insan vücudunda ahenk yaratmak için besinlerin düzgün şekilde kombine edilmesi gerekir.
Çok fazla negatif alımının klasik semptomlarından bazıları kansızlık ve üşümedir. Yoğun negatifle dolu birinin pozitif besinlere ihtiyacı vardır. Pozitif fazlalığın semptomları olan yüksek kan basıncı, yangı, ateş, vb. Negatif besinlerle iyileştirilebilir. Bütün besinler eşit düzeyde negatif ve pozitif içermez, bu nedenle negatif veya pozitif özelliklerine göre çok sıcak, ılık ve çok soğuk olarak kategorilere ayrılır.
Tatlı ve keskin kokulu otlar genelde pozitif sınıfına ait olurken, ekşi ve acı olanlar negatifle ilişkilendirilir.
Anason, rezene, Sichuan, çekilmemiş biber ve karanfil keskin kokulu ve tarçın tatlıdır. Eğer negatif taraftaysak, örneğin diyaremiz varsa bu 5 pozitif elementi kullanabiliriz.
Batının geleneksel tıbbında karabiber, rezene, anason, tarçın ve karanfil gaz giderici yani sindirime yardımcıdır. Batı ile doğu bu noktada buluşur.
Elbette baharatlarda kolayca gelişen küften korunmak için açık satılanlarlara daha temkinli yaklaşılmalı ve uygun üreticilerden alınan baharatlarla yemekler, içecekler ve farklı karışımlar zenginleştirilmelidir.
Hem sağlığınızı desteklemek, hem de lezziz yemekler için baharatı mutfağınızdan eksik etmeyin.
Dyt. Ece nevra DURUKAN
15
açık
En Çok Sevdiğiniz Renk Hangisi?
Namaz Vakti
21 Kasım 2024
| İmsak | 06:22 | ||
| Güneş | 07:52 | ||
| Öğle | 12:55 | ||
| İkindi | 15:25 | ||
| Akşam | 17:48 | ||
| Yatsı | 19:12 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Galatasaray | 11 | 31 |
| 2. Fenerbahçe | 11 | 26 |
| 3. Samsunspor | 12 | 25 |
| 4. Eyüpspor | 12 | 22 |
| 5. Beşiktaş | 11 | 21 |
| 6. Göztepe | 11 | 18 |
| 7. Sivasspor | 12 | 17 |
| 8. Başakşehir | 11 | 16 |
| 9. Kasımpasa | 12 | 14 |
| 10. Konyaspor | 12 | 14 |
| 11. Antalyaspor | 12 | 14 |
| 12. Rizespor | 11 | 13 |
| 13. Trabzonspor | 11 | 12 |
| 14. Gaziantep FK | 11 | 12 |
| 15. Kayserispor | 11 | 12 |
| 16. Bodrumspor | 12 | 11 |
| 17. Alanyaspor | 11 | 10 |
| 18. Hatayspor | 11 | 6 |
| 19. A.Demirspor | 11 | 2 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Kocaelispor | 12 | 25 |
| 2. Bandırmaspor | 12 | 24 |
| 3. Erzurumspor | 12 | 22 |
| 4. Karagümrük | 12 | 21 |
| 5. Igdir FK | 12 | 21 |
| 6. Ankaragücü | 12 | 19 |
| 7. Ahlatçı Çorum FK | 12 | 19 |
| 8. Boluspor | 12 | 18 |
| 9. Şanlıurfaspor | 12 | 18 |
| 10. Manisa FK | 12 | 17 |
| 11. Esenler Erokspor | 12 | 17 |
| 12. Ümraniye | 12 | 17 |
| 13. Pendikspor | 12 | 17 |
| 14. Keçiörengücü | 12 | 15 |
| 15. Gençlerbirliği | 12 | 15 |
| 16. İstanbulspor | 12 | 14 |
| 17. Amed Sportif | 12 | 14 |
| 18. Sakaryaspor | 12 | 13 |
| 19. Adanaspor | 12 | 7 |
| 20. Yeni Malatyaspor | 12 | -3 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Liverpool | 11 | 28 |
| 2. M.City | 11 | 23 |
| 3. Chelsea | 11 | 19 |
| 4. Arsenal | 11 | 19 |
| 5. Nottingham Forest | 11 | 19 |
| 6. Brighton | 11 | 19 |
| 7. Fulham | 11 | 18 |
| 8. Newcastle | 11 | 18 |
| 9. Aston Villa | 11 | 18 |
| 10. Tottenham | 11 | 16 |
| 11. Brentford | 11 | 16 |
| 12. Bournemouth | 11 | 15 |
| 13. M. United | 11 | 15 |
| 14. West Ham United | 11 | 12 |
| 15. Leicester City | 11 | 10 |
| 16. Everton | 11 | 10 |
| 17. Ipswich Town | 11 | 8 |
| 18. Crystal Palace | 11 | 7 |
| 19. Wolves | 11 | 6 |
| 20. Southampton | 11 | 4 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Barcelona | 13 | 33 |
| 2. Real Madrid | 12 | 27 |
| 3. Atletico Madrid | 13 | 26 |
| 4. Villarreal | 12 | 24 |
| 5. Osasuna | 13 | 21 |
| 6. Athletic Bilbao | 13 | 20 |
| 7. Real Betis | 13 | 20 |
| 8. Real Sociedad | 13 | 18 |
| 9. Mallorca | 13 | 18 |
| 10. Girona | 13 | 18 |
| 11. Celta Vigo | 13 | 17 |
| 12. Rayo Vallecano | 12 | 16 |
| 13. Sevilla | 13 | 15 |
| 14. Leganes | 13 | 14 |
| 15. Deportivo Alaves | 13 | 13 |
| 16. Las Palmas | 13 | 12 |
| 17. Getafe | 13 | 10 |
| 18. Espanyol | 12 | 10 |
| 19. Real Valladolid | 13 | 9 |
| 20. Valencia | 11 | 7 |
