Her organ veya doku gibi eklemlerde de hastalıkların oluşabileceğini söyleyen Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Erdem, halk arasında "romatizma" olarak adlandırılan bu hastalık hakkında bilgi verdi.
ARTRİT NEDİR?
Eklem veya oynak dediğimiz yapılar, kemikler arasındaki bağlantıyı sağlayan ve birçok canlının özellikle hareket olmak üzere birçok fonksiyonunda etkili olan yapılardır. İnsan için eklem oldukça önemlidir. İnsanlarda yürümek, koşmak, yemek yemek, tutmak, kavramak, nefes almak ve hatta ayakta durmak dâhil fonksiyonlarımızı eklemlerin yardımıyla yapabiliriz. Her organ veya doku gibi eklemlerin de hastalıkları vardır. Eklemlerin hastalık hali kısaca 'artrit' olarak tanımlanır. Artrit birçok hastalıkta ortaya çıkan bir sonuçtur. Aslında artriti halk arasında romatizma olarak tanımlanan hastalık veya durum olarak da ifade edebiliriz.
Birçok kaynakta da belirtildiği gibi 100'den fazla hastalıkta artrit meydana gelebilir. Artrit her yaşta, cinsiyette ve ırkta görülür. Artrit, genel olarak eklemde şişlik, ağrı, kızarıklık ve hareket kaybı gibi iltihabın temel unsurlarını barındırır. Artrit yapan hastalıklara göre bu özelliklerin hepsi veya bir kısmı hastalarda görülebilir. Artrit, kısa süreli veya uzun süreli olması sonucunda hastalarda hareket kaybı, yapısal bozukluklar ve sakatlıklar ortaya çıkabilir. En önemlisi ise artrite böbrek, kalp gibi önemli organlardaki iltihapların eşlik etmesidir. Bu organlardaki bozukluklar ise kalıcı fonksiyon kaybı hatta ölümle sonuçlanabilir.
ARTRİT ÇEŞİTLERİ
Artritler temel olarak dejeneratif, iltihaplı, enfeksiyon ve metabolik olarak dörde ayrılır. Halk arasında kireçlenme olarak ifade edilen osteoartrit, en sık görülen artrit türüdür. Osteoartrit, dejeneratif bir artrit olup genel olarak ağrı ve hareket kısıtlılığı ön planda olup, yıllar içinde fonksiyon kaybı ve sakatlığa neden olabilir.
İltihaplı artritler ise insandaki savunma sisteminde meydana gelen bozuklukları sonucu eklemlerde iltihap ortaya çıkmasıdır. Bu artrit türünde eklem dışında diğer organlarda da tutulum olabilir. En çok bilinen iltihaplı artrit tipleri romatoid artrit, spondilartrit ve psöriyatik artrit gibi hastalıklardır. Bu hastalıklar ilaç ve ilaç dışı uygulamalarla kontrol altına alınabilir ve tedavi edilebilir. Bu hastalıklar için birçok ilaç uygulaması mevcuttur.
Enfeksiyona bağlı artritler ise mantar, bakteri veya virüs gibi mikroorganizmaların eklem girerek hastalık oluşturma durumudur. Diğer enfeksiyonlarda olduğu gibi antibiyotik ve gerekirse cerrahi müdahalelerle tedavi edilebilir. Son grup ise ürik asit yüksekliğinin neden olduğu gut gibi metabolik artritlerdir. Eklemlerde biriken yapılar iltihabı tetikleyerek ataklar şeklinde artrite neden olur.
Temel olarak eklemlerde ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı veya hareket kısıtlılığı gibi bulgulardan bir veya birkaçı varsa artrit mutlaka düşünülmelidir. Bu bulgulara ek olarak sabahları veya uzun süre hareketsiz kalındığında eklemlerde tutukluk veya ağrı belirginleşmesi oluyorsa iltihaplı artritler özellikle akla getirilmelidir.
Sonuç olarak; artrit önemli bir durum olup, birçok hastalığın en önemli bulgusudur. Bu hastalara tanı konularak tedavi edilmesi hastalarda mevcut olan ağrı ve hareket kısıtlılığının düzetilmesinin yanı sıra eklemlerde veya organlardaki fonksiyon kaybı veya sakatlık gibi durumlardan korunmasını sağlayacaktır. Bu nedenle artriti olan hastaların mutlaka bir romatoloğa başvurması gereklidir.
